ابوخالد كابلى، يحيى‏بن ام الطويل، جبيربن مطعم، سعيدبن جبير و سعيدبن مسيّب ^۱. سياست منع نقل حديث كه از زمان خلفا آغاز شده بود، در زمان امام عليه السلام با شدت بيشترى ادامه يافت. جعل حديث نيز كه به دستور معاويه و در قالب پخش نامه‏هاى مكرّر وى به استاندارانش، به عنوان يك سياست خصمانه فرهنگى پى‏ريزى و پس از آن دنبال شده بود ^۲، ضربه ديگرى بر پيكره حديث، و مانعى بر سر راه ارتباط امام عليه السلام با مردم و انتقال معارف دين و قرآن به ايشان بود. اجراى سياست منع حديث و جعل آن باعث شد بسيارى از روايات نبوى، خاصّه آنها كه در مورد فضايل اهل بيت عليهم السلام وارد شده بود، از مدار نقل خارج شده يا به فراموشى سپرده شود ^۳.
در اين زمان، شرايط مناسبى براى تعامل امام عليه السلام با مردم وجود نداشت. انهدام و تخريب شأن و جايگاه اهل بيت عليهم السلام كه از لحظه رحلت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله آغاز شده و در طول دوران امير المؤمنين عليه السلام و امام حسن عليه السلام ادامه يافته بود، با قتل سيدالشهداء عليه السلام به اوج خود رسيد. دعاهاى امام سجاد عليه السلام كه بيشترين حجم روايات ايشان را تشكيل مى‏دهد، نشانگر غربت امام سجاد عليه السلام و عدم حضور مخاطبى است كه از درياى بى‏كران علم و معرفت الاهى ايشان بهره گيرد. به دليل همين تنهايى است كه حضرت در دوران پر حزن و اندوه حيات خويش سياست سكوت را در برابر امويان در پيش گرفتند. امام سجاد عليه السلام هيچ يك از حركت‏هاى سياسى معاصر خويش را تأييد نكردند؛ حتّى نهضت‏هايى كه ظاهراً به خون‏خواهى سيد الشهداء عليه السلام آغاز شده بود، از جانب ايشان مشروعيّت نيافت. امام عليه السلام با درك صحيح شرايط عصر خويش كه بر پايه علم الاهى ايشان استوار بود، به خوبى از ناكارآمدى روش مبارزه فيزيكى آگاه بودند. لذا نه خود به اين كار مبادرت كرد و نه به كسانى كه خواستار تجويز چنين تحركاتى بودند، اجازه آن را داد. از رويارويى و گفت و گوى امام سجاد عليه السلام با خلفا و حكّام عصر خويش، جز دو خطبه‏اى كه در