بررسى تحريف ‏ناپذيرى قرآن در آثار شيخ بهاءالدين عاملى‏ - صفحه 85

حجر) و اصوليون در بحث ناسخ و منسوخ و حجّيّت ظواهر قرآن، فقها در بحث جواز قرائت سبعه در نماز و گزينش يك سوره پس از حمد و متكلّمان در كتابهاى كلامى، به اين مسئله پرداخته‏اند.

بررسى ادلّه تحريف‏ناپذيرى قرآن از ديدگاه شيخ بهايى‏

ادلّه سلامت قرآن از تحريف را مى‏توان به چهار گروه تقسيم كرد: آيات قرآن، احاديث، تواتر اجزاى قرآن و دليل عقلى. آنچه از اين ادلّه در آثار شيخ بهايى‏۱ به چشم مى‏خورد، سه دليل قرآن، احاديث و تواتر است.

الف) دليل قرآن‏

استدلال شيخ بهايى به قرآن، آيه (إنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكرَ وَ إنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ)۲«ما خود ذكر (قرآن) را فرود آورديم و خود نگهبان آن هستيم»است. ايشان مى‏نويسد:
اختلفوا في وقوع الزيادة و النقصان فيه و الصحيح أنّ القرآن العظيم محفوظ عن ذلك زيادة كان أو نقصاناً. و يدلّ عليه قوله تعالى (... و إنّا له لحافظون)۳
درباره وقوع افزايش و كاهش در قرآن، اختلاف كرده‏اند؛ امّا قول درست اين است كه قرآن از وقوع اين امر، چه به زياده و چه به نقصان، محفوظ است. و بر اين مطلب اين آيه دلالت دارد: «... و همانا ما نگهبان آن هستيم.»
وجه استدلال به اين آيه بدين شرح است: كلمه «ذكر» در اينجا به قرينه آيات پيش از اين آيه، به معناى قرآن است. ترديد در اين معنا بى‏مورد است. ۴

1.پاره‏اى از آثارى كه از شيخ بهايى مورد فحص و بررسى قرار گرفت تا بتوان ديدگاه شيخ را در مورد تحريف‏ناپذيرى قرآن بدست آورد، عبارت‏اند از: زبدة الاصول، العروة الوثقى، الاثناعشرية فى الصلوة اليومية، مفتاح الفلاح، الأربعون حديثاً، مشرق الشمسين، المخلاة، الحبل المتين، توضيح المقاصد، مقالة حول القرآن الكريم (در كتاب وجه تسمية المفيد بالمفيد)، الكشكول، الحاشية على كتاب من لايحضره الفقيه (از كتاب ميراث حديثى شيعه)، حرمة ذبائح اهل الكتاب و...

2.حجر (۱۵)/ ۹

3.بلاغى، ج ۱، ص ۶۱

4.نك: نورى، ص ۳۶۱-۳۶۲

صفحه از 97