خدا جز عرضه به متن موجود نيست و اگر غير اين باشد، «تكليف ما لا يطاق» خواهد بود كه مردود است. اين اخبار ريشه نبوى دارد ۱ و تقيّه در آنها موضوعاً منتفى است.
مرحوم شيخ بهايى در يك تحليل نسبتاً گسترده پيرامون تفسير آيه وضو ۲ به بررسى و نقد روايات عامّه در اينباره مىپردازد؛ با مقياس قرآن آنها را ارزيابى مىكند و از صحّت و سقمشان پرده برمىدارد. ۳ اين تلقّى از قرآن به عنوان مقياس صحّت و سقم، از روايات متواتر عرض در ذهن شيخ بهايى نشسته است.
شيخ بهايى در مباحث فقهى نيز به احاديثى كه ناظر به احكام فقهى است، استناد كرده است. از جمله، روايات لزوم قرائت سوره كامل پس از حمد در نماز ۴ كه فقها، خواندن آن را پس از حمد واجب دانسته و آن را اجماع فقيهان اهل بيت مىدانند. ادّعاى صدور اين حكم از سر تقيّه نيز هيچگونه توجيهى ندارد؛ زيرا بيشتر مذاهب قائل به وجوب قرائت سوره كامل نيستند. حال اگر قائل به تحريف شويم، امتثال اين حكم ناممكن مىشود؛ چون به اصطلاح اصوليان لازمه «اشتغال يقينى»، «برائت يقينى» است و مكلّف بايد براى امتثال حكم، يك سوره قرائت كند؛ ولى با احتمال تحريف، با قرائت هيچ سورهاى يقين به امتثال حاصل نخواهد شد؛ چون با پذيرش تحريف، تمام سورهها محتملالتحريفاند. اين استدلال در تمام احكام شرعى كه در آنها بر قرائت سوره كامل يا آيه كامل تصريح كردهاند، جارى است. ۵
روايات فراوان درباره فضايل و آثار مترتّب بر قرائت، حفظ، نگارش، ختم و... قرآن در ديدگاه شيخ بهايى، مستندى ديگر براى سلامت قرآن از تحريف است؛ چون با فرض تحريف، امتثال اين احكام دشوار بلكه محال خواهد بود. درباره صدور اين اخبار در زمان رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نيز فىالجمله نمىتوان ترديد كرد. شيخ
1.حرّ عاملى، ج ۲۷، ص ۱۰۹، رقم ۱۰ و ۱۵
2.مائده (۵)/ ۶
3.بهايى، ص ۱۳۳
4.كلينى، ج ۳، ص ۳۱۳
5.لنكرانى، ص ۲۲۱