بررسى تحريف ‏ناپذيرى قرآن در آثار شيخ بهاءالدين عاملى‏ - صفحه 90

خدا جز عرضه به متن موجود نيست و اگر غير اين باشد، «تكليف ما لا يطاق» خواهد بود كه مردود است. اين اخبار ريشه نبوى دارد ۱ و تقيّه در آنها موضوعاً منتفى است.
مرحوم شيخ بهايى در يك تحليل نسبتاً گسترده پيرامون تفسير آيه وضو ۲ به بررسى و نقد روايات عامّه در اين‏باره مى‏پردازد؛ با مقياس قرآن آنها را ارزيابى مى‏كند و از صحّت و سقمشان پرده برمى‏دارد. ۳ اين تلقّى از قرآن به عنوان مقياس صحّت و سقم، از روايات متواتر عرض در ذهن شيخ بهايى نشسته است.
شيخ بهايى در مباحث فقهى نيز به احاديثى كه ناظر به احكام فقهى است، استناد كرده است. از جمله، روايات لزوم قرائت سوره كامل پس از حمد در نماز ۴ كه فقها، خواندن آن را پس از حمد واجب دانسته و آن را اجماع فقيهان اهل بيت مى‏دانند. ادّعاى صدور اين حكم از سر تقيّه نيز هيچ‏گونه توجيهى ندارد؛ زيرا بيشتر مذاهب قائل به وجوب قرائت سوره كامل نيستند. حال اگر قائل به تحريف شويم، امتثال اين حكم ناممكن مى‏شود؛ چون به اصطلاح اصوليان لازمه «اشتغال يقينى»، «برائت يقينى» است و مكلّف بايد براى امتثال حكم، يك سوره قرائت كند؛ ولى با احتمال تحريف، با قرائت هيچ سوره‏اى يقين به امتثال حاصل نخواهد شد؛ چون با پذيرش تحريف، تمام سوره‏ها محتمل‏التحريف‏اند. اين استدلال در تمام احكام شرعى كه در آنها بر قرائت سوره كامل يا آيه كامل تصريح كرده‏اند، جارى است. ۵
روايات فراوان درباره فضايل و آثار مترتّب بر قرائت، حفظ، نگارش، ختم و... قرآن در ديدگاه شيخ بهايى، مستندى ديگر براى سلامت قرآن از تحريف است؛ چون با فرض تحريف، امتثال اين احكام دشوار بلكه محال خواهد بود. درباره صدور اين اخبار در زمان رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نيز فى‏الجمله نمى‏توان ترديد كرد. شيخ

1.حرّ عاملى، ج ۲۷، ص ۱۰۹، رقم ۱۰ و ۱۵

2.مائده (۵)/ ۶

3.بهايى، ص ۱۳۳

4.كلينى، ج ۳، ص ۳۱۳

5.لنكرانى، ص ۲۲۱

صفحه از 97