2. اين عبارت در سوره آل عمران چنين آمده است: «يقيناً آنان كه پس از ايمان آوردن، كافر شده، به كفر خود مىافزايند...» در اينجا امام بحث خويش را با آيات مختلف قرآنى و مناسب با طرح سؤال كفر پس از ايمان، آغاز مىكند.
* ص 172، همان باب، ذيل ح 46:
نظر به آنكه اين حديث كوتاه شده است، آن را مبهم (دوپهلو) مىدانند. ظاهراً معناى حديث اين است كه خداوند به تنهايى، قدرت تعيين صاحب منصبان ولايت را دارد. البتّه اين حديث آنطور كه به نظر مىرسد، ترديدى در يگانگى خداوند ندارد. حديث ديگرى در خصوص ادامه همان آيه وجود دارد: «پس اگر ديگران شريك خداوند باشند، آنگاه شما ايمان مىآوريد.» همچنين «شريك بودن» را نقل مىكند تا ديگران را در قدرت خداوند براى تعيين ولايتداران، شريك كند ۱.
* ص 176، همان باب، ح 56، ذيل «إنّ يوم الفصل (كان) ميقاتهم أجمعين»:
فعل «بود» [ كان] در اين متن وارد شده ولى در همه نسخههاى كافى وجود ندارد. در وافى، جلد 2، ص 20؛ بحار، جلد 4، ص 163 و نورالثقلين، جلد 4، ص 629، «كان» وجود ندارد. علّامه مجلسى مىگويد: در اكثر دستنوشتههاى كافى كه من ديدهام، كان وجود ندارد ۲. يقيناً زيد همانطور كه در اينجا به نظر مىرسد، آن را به قرآن اضافه نكرده است.
* ص 178، همان باب، ذيل ح 59:
در حديث، از آيه اوّل «كفروا و» ساقط شده كه در روايت عيّاشى از ابوحمزه ۳ روايت شده و نيز در گزارش علىبن ابراهيم از قرائت امام صادق عليه السلام ۴ آمده است. ۵
1.بنگريد: تفسير على بن ابراهيم، جلد ۲، ص ۲۵۶
2.بنگريد: مرآة العقول، ج ۵، ص ۷۱- ۷۲
3.تفسير العياشى ۱ / ۲۸۵-۳۰۷
4.تفسير قمى ۱/۱۵۹
5.همچنين بنگريد: البرهان ۱/۴۲۸