بررسى تحليلى انتشارات علمى توليدشده در حوزه اسلام‏ - صفحه 130

پايگاهها مراجعه مى كنند. اين پايگاههاى اطّلاعاتى اساس تحقيقات متعدّدى‏اند كه با روشهاى كمّى، نظير كتابسنجى، علم‏سنجى و... ميزان توليدات علمى دانشمندان كشورهاى مختلف در حوزه‏هاى موضوعى مختلف را بررسى و مقايسه مى‏كنند و ميزان حضور علمى آنها را مى‏سنجند. ۱
حوزه اسلام و شاخه‏هاى مرتبط آن يكى از مهم‏ترين دغدغه‏هاى انسان معاصر است. اهميّت تحقيقات اسلامى در اوضاع كنونى كشور و جهان با توجّه به اين كه جايگاه هر ملّتى در عرصه بين‏المللى به وسيله فعّاليّتهاى علمى مشخّص مى‏گردد، سبب شد كه سنجش كمّى فعّاليّت دانشمندان جهانى در حوزه اسلام هدف اين پژوهش قرار گيرد تا جايگاه جهان در تحقيقات اسلامى تعيين شود و ميزان حضور علمى دانشمندان جهانى در اين حوزه در صحنه جهانى مورد ارزيابى قرار گيرد. اين روشهاى كمّى شاخصهايى را براى ارزيابى و سنجش ميزان اطلاعات توليد شده در زمينه‏هاى گوناگون و در كشورهاى مختلف، در اختيار دانشمندان قرار مى‏دهد.
يادآورى مى‏شود كه عمده توليدات اسلامى به زبانهاى عربى و فارسى است و پايگاه Web of Scienceقادر به نمايه كردن اين دو زبان نيست، داده‏هاى اين پايگاه ناقص است و لزوماً نمى‏تواند ابزارى كامل براى سنجش توليدات اسلامى در سطح جهانى باشد؛ امّا اين پايگاه ابزارى كاملاً شناخته شده براى جهانيان است و همگان از طريق آن اقدام به ارزيابى و معرّفى توليدات علمى خود مى‏كنند، بدين جهت مى‏تواند زمينه نشر و گسترش مفاهيم اسلامى را در سطح جهانى ميسّر سازد.
اسمال و گارفيلد (1985) اظهار مى‏دارند كه شايد «برادفورد» (1948) يكى از نخستين كسانى باشد كه غيرمستقيم به ترسيم ساختار علم اشاره كرده است. آنها نظر «پرايس» (1966) را كه به روشنى بيان مى‏كند ساختار علم را مى‏توان ترسيم كرد، تأييد مى‏كنند. «گولد و وايت» (1970) به انديشه ترسيم ساختار علم در علوم اجتماعى و جغرافياى انسانى اشاره كرده‏اند.

1.حميدى، اصنافى، عصاره (۱۳۸۷)

صفحه از 149