بررسى تحليلى انتشارات علمى توليدشده در حوزه اسلام‌ - صفحه ۱۳۰

پايگاهها مراجعه مى كنند. اين پايگاههاى اطّلاعاتى اساس تحقيقات متعدّدى‌اند كه با روشهاى كمّى، نظير كتابسنجى، علم‌سنجى و... ميزان توليدات علمى دانشمندان كشورهاى مختلف در حوزه‌هاى موضوعى مختلف را بررسى و مقايسه مى‌كنند و ميزان حضور علمى آنها را مى‌سنجند. ۱
حوزه اسلام و شاخه‌هاى مرتبط آن يكى از مهم‌ترين دغدغه‌هاى انسان معاصر است. اهميّت تحقيقات اسلامى در اوضاع كنونى كشور و جهان با توجّه به اين كه جايگاه هر ملّتى در عرصه بين‌المللى به وسيله فعّاليّتهاى علمى مشخّص مى‌گردد، سبب شد كه سنجش كمّى فعّاليّت دانشمندان جهانى در حوزه اسلام هدف اين پژوهش قرار گيرد تا جايگاه جهان در تحقيقات اسلامى تعيين شود و ميزان حضور علمى دانشمندان جهانى در اين حوزه در صحنه جهانى مورد ارزيابى قرار گيرد. اين روشهاى كمّى شاخصهايى را براى ارزيابى و سنجش ميزان اطلاعات توليد شده در زمينه‌هاى گوناگون و در كشورهاى مختلف، در اختيار دانشمندان قرار مى‌دهد.
يادآورى مى‌شود كه عمده توليدات اسلامى به زبانهاى عربى و فارسى است و پايگاه Web of Scienceقادر به نمايه كردن اين دو زبان نيست، داده‌هاى اين پايگاه ناقص است و لزوماً نمى‌تواند ابزارى كامل براى سنجش توليدات اسلامى در سطح جهانى باشد؛ امّا اين پايگاه ابزارى كاملاً شناخته شده براى جهانيان است و همگان از طريق آن اقدام به ارزيابى و معرّفى توليدات علمى خود مى‌كنند، بدين جهت مى‌تواند زمينه نشر و گسترش مفاهيم اسلامى را در سطح جهانى ميسّر سازد.
اسمال و گارفيلد (۱۹۸۵) اظهار مى‌دارند كه شايد «برادفورد» (۱۹۴۸) يكى از نخستين كسانى باشد كه غيرمستقيم به ترسيم ساختار علم اشاره كرده است. آنها نظر «پرايس» (۱۹۶۶) را كه به روشنى بيان مى‌كند ساختار علم را مى‌توان ترسيم كرد، تأييد مى‌كنند. «گولد و وايت» (۱۹۷۰) به انديشه ترسيم ساختار علم در علوم اجتماعى و جغرافياى انسانى اشاره كرده‌اند.

۱.حميدى، اصنافى، عصاره (۱۳۸۷)

صفحه از ۱۴۹