خمر و شراب از چيزهاى رايج و متداول در فرهنگ عرب است كه ابيات و اشعار زيادى به توصيف آن پرداخته است. (خمر لذّة للشاربين)
- عسل را نيز عرب مىشناختند و آن را شفاى بيمارى خود مىدانستند. (عسل مصفّى)
* درياها (بحار)
- تمثيل به تاريكيهاى درياى موّاج. ۱ عرب در منطقه خود دريا و امواج را مىشناختند. در عصر جاهليّت و اسلام، كسانى بودند كه در سواحل زندگى مىكردند و زندگى آنها از طريق صيد ماهى تأمين مىشد. در اشعار عرب نيز تشبيه به موج دريا يا خود دريا بسيار است.
- تشبيه حور و غلمان به لؤلؤ و مرجان. ۲ عرب لؤلؤ و مرجان را مىشناختند و آن دو را استخراج و به عنوان زينت استفاده مىكردند؛ به همين سبب، حور و غلمان در اين آيه، در زيبايى، به آنها تشبيه شدهاند. ۳
ب) گياه در تشبيهات قرآن
گياه و زرع و درخت و...
- تشبيه خلقت انسانها به رويش گياهان (إخراج النبات) ۴ خداوند انسان را به گياهى تشبيه كرده كه از زمين مىرويد، تا صورت خلق را توضيح دهد. چون رويش گياه امرى واضح در مقابل بشر است، از آن استفاده كرده است. ۵
- تشبيه رسول و اصحاب او به خوشه گندم كه جوانه بر مىآورد. ۶ خوشه گندم در فرهنگ عرب شناخته شده است. اين در حالى است كه زرع در تمام جزيره العرب وجود ندارد و تنها در برخى مناطق يافت مىشود. در اينجا زرع را آورده، از آن جهت كه زرع، مادّه نان است و نان، پايه و ستون زندگى است و پيامبر و
1.نور (۲۴): ۴۰
2.واقعه (۵۶): ۲۲-۲۴؛ الرحمن (۵۵): ۵۶-۵۸
3.۵: ص ۱۲۷-۱۰۴
4.نوح (۷۱): ۱۷
5.۵: ص ۱۳۳
6.فتح (۴۸): ۲۹