در كتاب «التشبيهات القرآنيّة و البيئة العربيّة» به صورت مستقّل، به اين مسئله پرداخته و گزارشى از تشبيهات و تمثيلات مرتبط با فرهنگ زمانه را با ذكر توضيح و استناد به تشبيهات و تمثيلات و اشعار عرب، عرضه كرده است.
«سيّد محمّد على ايازى» در كتاب «قرآن و فرهنگ زمانه» در ضمن بحث پيرامون رابطه قرآن و فرهنگ زمانه، به صورت پراكنده، به رابطه تشبيهات و تمثيلات قرآن با فرهنگ زمانه اشاره نموده است.
«حسن رضا رضايى» نيز در كتاب «بررسى شبهات قرآن و فرهنگ زمانه» به صورت مختصر، در دو عنوان مجزّا به رفع شبهه اقليمى بودن تشبيهات و تمثيلات قرآن پرداخته است.
در اين پژوهش، بعد از ذكر كلّيّاتى در باب مَثَل و تشبيه، به دو ديدگاه درباره رابطه قرآن و فرهنگ زمانه به صورت مختصر اشاره مىشود. در اين ميان، نظريه دوم، يعنى استفاده از زبان قوم براى برقرارى ارتباط با مخاطبان را ترجيح داديم. در ذيل آن، به نمونههايى از آيات تشبيهات و تمثيلات متناسب با فرهنگ زمانه پرداخته، نحوه ارتباط را به صورت اجمالى بيان نمودهايم. در ادامه، به هدف قرآن از آوردن تشبيهات و تمثيلات با جلوه عربى پرداختيم. در نهايت، اثبات مىشود كه در قرآن، در كنار اين تشبيهات و تمثيلات، تشبيهات و تمثيلات عامّ نيز وجود دارد و ذكر اين گونه از تشبيهات با صبغه عربى و جغرافيايى، با جاودانگى قرآن منافاتى ندارد و زبان هدايتىِ آنها، براى همه مخاطبان گسترده است.
2. معانى لغوى و اصطلاحى و قرآنى تمثيل و تشبيه
2-1- معناى لغوى مَثَل
در كتابهاى لغت، معانى مختلفى براى واژه «مثل» ياد آور شدهاند:
2-1-1- مِثل و شبه [ راغب اصفهانى]. ۱
2-1-2- مِثل و نظير [ زمخشرى]. ۲
