ازقبيل: «حكايات تمثيلى» ۱ ، «داستانهاى گذشته و تواريخ ايّام گذشته» ۲ ، «شبيه» ۳ ، «صفت» ۴ ، «نمونه كامل»، «حجّت» ۵ ، «عبرت» ۶ و «حديث و سؤال» ۷ به كار رفته است. ۸ تفليسى اشاره مىكند چون: «مانند و وصف» ۹ ، «روش» ۱۰ و «عذاب» ۱۱ . ۱۲
2-6- اهداف امثال قرآن كريم
مثال، از جهت حسّى كردن مسائل عقلى، تنزّل معارف بلند و قرار دادن آن در سطح فكر مخاطب، اثرگذارى بر مخاطب از طريق تجسيم مطالب، كاستن از تلخى پند، ايجاد تنوّع، انتقال معانى بسيار در قالب الفاظ كم، زينت بخشيدن به كلام، اهمّيّت بسزايى دارد. ۱۳ ايجاز لفظ، رسايى معنا، حسن تشبيه و... نيز از ديگر وجوه اهمّيّت امثال به شمار مىآيد. ۱۴ مثال آوردن، در دلها چنان تأثيرى دارد كه وصف شىء به تنهايى آن اثر را ندارد؛ از همين روى، خدا در قرآن و ساير كتابهايش مثال آورده و مطالب عاليه خود را در قالب تمثيل و تشبيه بيان كرده است. ۱۵
از مثالهاى قرآن، اهداف و امور بسيارى استفاده مىگردد؛ مانند: تذكّر، موعظه، برانگيختن، بازداشتن، عبرت گرفتن، تقرير و نزديك كردن مقصود به عقل و... ۱۶ خود آيات قرآن كريم نيز به زيبايى ما را به اهداف و مقاصد امثال قرآن رهنمون مىشود؛ براى مثال: «متذكّر شدن مردم» ۱۷ ، «وادار كردن مردم به تفكّر» ۱۸ ، «تفكّر عالمانه». ۱۹
2-7- رابطه تشبيه و تمثيل
از معانى لغوى و اصطلاحى تمثيل و تشبيه برمىآيد كه:
1.كهف (۱۸): ۳۲
2.بقره (۲): ۲۱۴
3.زخرف (۴۳): ۱۷
4.نحل (۱۶): ۶۰
5.زخرف (۴۳): ۵۹
6.زخرف (۴۳): ۵۶
7.فرقان (۲۵): ۳۳
8.۳۱: ج ۶، ص ۲۳۳
9.نحل (۱۶): ۷۵
10.زخرف (۴۳): ۸؛ نور (۲۴): ۳۴
11.ابراهيم (۱۴): ۴۵
12.۱۰: ۲۶۵-۲۶۴
13.۳۰: ص ۴۴-۳۰
14.۴: ص ۳۶
15.۱۸: ۷۶۰
16.۲۰: ج۱، ص ۵۷۲؛ ۲۴: ج۲، ص ۴۱۲
17.ابراهيم (۱۴):۲۵
18.حشر (۵۹): ۲۱
19.عنكبوت (۲۹):۴۳