عبارتاند از:
الف - سخن معمولى و متداول نظير: (قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَ مَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّن صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذًى) «زبان خوش و پردهپوشى بهتر است از صدقهاى كه آزارى در پى داشته باشد.»۱
ب - خلق صوت: مانند صدايى كه از درخت براى حضرت موسى عليه السلام رسيد: (قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَى) «فرمود اى موسى آن را به زمين انداز.»۲
ج - اراده و خواست: (قُلْنَا يَا نَارُ كُونِي بَرْداً وَ سَلَاماً عَلَى إِبْرَاهِيمَ) «گفتيم اى آتش بر ابراهيم سرد سلامت شو.»۳
د - اجابت تكوينى: (فَقَالَ لَهَا وَ لِلْأَرْضِ ائْتِيَا طَوْعاً أَوْ كَرْهاً قَالَتَآ أَتَيْنَا طَآئِعِينَ) «به آسمان و زمين فرمود: خواه ناخواه، بياييد. گفتند: البتّه رام و تسليم آمديم.»۴
ه - قول نفسى و باطنى: (وَيَقُولُونَ فِي أَنفُسِهِمْ لَوْلَا يُعَذِّبُنَا اللَّهُ) و در دلهايشان مىگويند چرا خداوند عذابمان نمىكند.»۵
از مفهوم آيه شريفه استنباط مىشود كه: انسانها بدون آموزههاى بيداربخش تعاليم آسمانى، گرفتار غفلت و بىخبرىاند و تنبّه و بيدارى مردم، از هدفهاى اصلى تعاليم وحيانى و آسمانى است كه به صورت تدريجى، مكرّر و متنوّع، نازل مىشوند و همسويى و پيوستگى دارند.
2-6) لَعَلَّ:
الف - جوهرى مىگويد: لَعَلَّ كلمه شكّ است و اصلش عَلَّ بوده و لام آن زائد است. ۶ نيز گفتهاند: كلمه رجاء و طَمَعَ و شكّ است و در قرآن به معنى «كَىْ» آمده است. ابنمنظور گويد: در اين آيه لَعَلَّ به معنى «كى» است.
ب - ابنهشام گويد: لَعَلَّ چند معنى دارد:
اوّل توقّع يعنى، اميد به تحقّق يك امر محبوب و ترس از تحقّق يك امر مكروه
