آيه تطهير در ادبيات عرب - صفحه 108

است.
همچنين در ضمن بيان معناى «اهل» به واژه‏شناسى آن در قرآن پرداخته و با استناد به آيات ديگر، به سبك تفسير موضوعى، معناى آن روشن شده و حدود و ثغور «اهل بودن» مشخص مى‏گردد. سپس معناى «بيت» به همين سبك روشن شده و سرانجام در پايان بخش مفردات، معنا و مصداق «اهل البيت» با تكيه بر روايات شيعه و سنى مورد توجّه قرار گرفته است. در اينجا، اعتراف عالمان اهل سنت، از جمله فخر رازى مطرح شده كه «اهل بيت» و «آل محمّد» كسانى‏اند كه در پنج ويژگى با رسول اكرم مشترك‏اند: صلوات در تشهّد، سلام، طهارت، تحريم صدقه و محبّت.
3-3) ديدگاه علماى شيعه و خاستگاه آن: در اين بخش از فصل اوّل، باور همه عالمان و مفسّران شيعه و مستندات ايشان به عرصه بيان آمده و تصريح شده كه حتى يك نفر از صاحب نظران اين مكتب، در مصداق آيه ترديدى ندارد.
3-4) ديدگاه علماى اهل سنّت و سرچشمه اختلاف: در اين قسمت، اقوال مفسّران اهل سنّت را مى‏بينيم كه هيچ كدام نتوانسته‏اند شمول «اهل بيت» را از حضرت فاطمه و همسر و پسرانش منكر شوند؛ امّا همسران پيامبر را نيز به مصاديق مزبور اضافه كرده‏اند و البته تناقض در اقوال اين مفسران، آشكار است. نكته مهم اين بخش آن است كه علما و مفسّران اهل سنّت از متقدّم تا متأخّر، براى اين نظريه شاذّ (كه همسران پيامبر نيز مصداق اهل البيت‏اند) تنها و تنها به حديث يك نفر به نام «عكرمه» استناد نموده‏اند و جالب اينجاست كه اغلب، در سخن عكرمه هم مناقشه دارند! مثلاً ابن‏كثير (م 774) - كه در دفاع از مواضع اهل سنّت تعصّب دارد - مى‏گويد: آيه نصّ است در ورود ازواج نبى در اهل بيت و عكرمه در بازار فرياد مى‏زد كه آيه تطهير خاصّ همسران رسول خداست و من حاضرم مباهله كنم. ۱ سپس در صفحه بعد مى‏گويد: «اينكه مراد آيه فقط زنان رسول باشند، محلّ مناقشه است؛ زيرا احاديثى وارد شده كه نشان مى‏دهد مراد آيه اعمّ از زنان است.» ابن‏كثير پس از

1.ابن‏كثير، ج ۳، ص ۴۹۱

صفحه از 125