نديده‏ايم؛ مگر در روش اسلامى در فنّ مناظره و بحث دو جانبه. در اين شيوه، هريك از طرفين مباحثه مى‏كوشد و اصرار دارد كه به حقيقت برسد؛ هرجا كه آن را بيابد. بدين‏رو، هيچ يك از دو طرف، آن مقدار كه خواهان وصول به حقيقت است - هرچند كه اين حقيقت در برهان و دليل طرف ديگر باشد - در جستجوى چاره‏جويى براى مقابله با حريف خود يا دستيابى به آگاهى و علم او، يا برترى يافتن بر او نيست.
اين مسئله امرى است كه اين دو عالِم را به گفت و گويى علمى سامان‏يافته بر مى‏انگيزد كه راهنما به سوى «حق» باشد و دست آن دو و خوانندگان را بگيرد و ايشان را يارى كند تا به شيوه اسلامى سالم و بى‏نقص دست يابند. اين همان چيزى است كه ما، شتاب‏زده و فشرده به آن پرداختيم و در سطور آينده آن را توضيح مى‏دهيم.
مناظره‏كنندگان غالباً مى‏كوشند كه تنها شيوه علمى را هدف خويش قرار دهند تا از نزديك‏ترين راه به حقيقت برسند؛ امّا دو دانشمند بزرگوار ما، ميان دو روش علمى - ادبى جمع كرده‏اند. از اين رو، گفت و گوى دو جانبه ايشان در واقع دائرةالمعارفى است گسترده كه خواننده، حقايق دو مذهب سنّى و شيعى را از آن الهام مى‏گيرد؛ همان‏گونه كه از آن دو بزرگوار، برترين روشهاى شناخته شده ادبى در ابتداى قرن چهاردهم را ملهم مى‏شود. همين امر، اين نوشتار را به مزرعه و بوستانى گسترده بدل كرده است كه خوانندگان در آنها هرچه از ميوه‏هاى دانش و نتايج ادبى برايشان دل پسند باشد، مى‏يابند. همين مسئله، كتاب را ركن و ستونى استوار در ميان كتابهاى اسلامى و ادبيات عربى، كرده است.
اين گفت و گوى دو جانبه ارزشمند، يكصد و دوازده نامه علمى را دربر مى‏گيرد كه ميان اين دو دانشمند جليل القدر جريان داشته است؛ در اوايل قرن چهاردهم هجرى، يعنى ميان ذى‏قعده 1329 ه و جمادى الاولاى 1333 ه .