نگرشى موضوعى بر زيارت جامعه كبيره‏ - صفحه 152

آرى، كسى كه در كنار دريا مى‏ايستد، تنها سطح دريا را مى‏بيند و نمى‏تواند از عمق آن آگاه گردد و به ديگران آگاهى بدهد. به راستى، خاندان رسول‏اللَّه صلى اللَّه عليه وآله اقيانوس بيكرانى هستند و ما در كنار اين اقيانوس ايستاده‏ايم كه جز سطحى از آن را نمى‏توانيم مشاهده كنيم؛ مگر همان مقدار كه از بيانات خودشان به فضاى جان و قلبمان برسد تا ما از گنگى درآمده، زبانمان به تعليم خودشان بر مدح و ثناى‏شان باز شود و بتوانيم ادّعاها و تئوريهاى ديگران در اين زمينه را بشناسيم و سره را از ناسره جدا سازيم.
پس بايد ديد كه خداوند چگونه ائمّه را معرّفى كرده است. اين معرّفى در دو بخش صورت گرفته: يكى معرّفى اشخاص ايشان و ديگرى معرّفى اوصاف و ويژگيهايى كه خدا به آنها عطا فرموده است.
هر دو معرّفى، تنها و تنها، از طريق بيان خود ائمّه عليهم السلام صورت مى‏گيرد كه در واقع معرّفى خداوند است. بنابراين، براى آشنايى با ايشان بايد صرفاً به احاديث خودشان مراجعه كرد. از اين‏رو، ما در ضمن اسناد و مدارك واصله از امامان عليهم السلام به قالبهاى گوناگونى برمى‏خوريم؛ از جمله ادعيه، احاديث، مناظرات، زيارات، خطبه‏ها، مناجاتها، نامه‏ها و... زيارات مأثوره خود به دو گونه‏اند:
1. زيارت‏نامه‏هايى اختصاصى كه امامى خاص با آن زيارت مى‏شود؛ مانند: زيارت عاشورا، زيارت امام رضا و...
2. زيارت‏نامه‏هايى كه مضمونى عام و محتوايى كلى دارد و هر امامى را با آن مى‏توان زيارت كرد؛ مانند: زيارت امين‏اللَّه، زيارت مخصوص ماه رجب، زيارت جامعه كبيره و...
دراين گفتار، به زيارت جامعه كبيره مراجعه مى‏كنيم و آن را محور شناخت امام و آشنايى با اوصاف او قرار مى‏دهيم.

صفحه از 159