بازخوانى حيات علمى علّامه مير حامد حسين هندى كتاب الدرر السنيّة - صفحه 166

جمع‏آورى نامه‏هاى ارسال شده و نوشته‏هاى پراكنده

نكته مهم در اين مجموعه نوشته‏هاى ميرحامد حسين، اهتمام ايشان به جمع‏آورى نامه‏ها و نوشته‏هاى متفرّقه‏اش در زمان خود اوست كه در آن زمان با نبودِ امكانات تكثير چون كاربُن و فتوكپى و چاپ و فيلمبردارى و... (به جز رونويسى) مهمّ است. او قبل از تكثير و نسخه‏بردارى از نوشته‏هاى خود بيشتر به فكر محتواى نوشته خود بود كه در پاكتى به سوى مخاطب مى‏رفت يا در لابه‏لاى كتابى براى آيندگان و خوانندگان مى‏ماند و غالباً بيش از يك نسخه از نوشته‏هاى خود را نداشتند كه آن هم غالباً از آفات دهر، مصون نمى‏ماند و از بين مى‏رفت.
ايشان در راستاى تحقق اين امر، حتّى به برخى از دوستان خود همچون سيّد على حسن - كه قبلاً نامه‏هايى ادبى از وى دريافت نموده بود - درخواست جمع‏آورى و حفظ آنها را مى‏كند و علاقه خود را به امانت‏گيرى آنها براى نسخه‏بردارى و سپس استرداد آنها ابراز مى‏نمايد:
إنّي أصوب أن أجمع في مجموع ما يجرى من المكاتبات بينكم و بين العبد...
فأعيرونيها حتّى أستنسخها ثمّ أردّها عليكم بأصلها، فإنّ اللَّه يأمركم أن تؤدّوا الأمانات إلى أهلها. ۱
تقاضاى فوق، نشان مى‏دهد كه تصميم وى بر بازيابى و بازنويسى نوشته‏هاى شخصى و متفرقه خود كه حاوى نكات ادبى و علمى بوده است، در برهه‏اى از زندگى وى اتّفاق افتاه و از اوّل چنين تصميمى بر جمع‏آورى نداشته است؛ هرچند كه بعد از آن، احتمالِ دو نسخه نمودن نوشته‏هايش بعيد نمى‏نمايد.

جمع‏آورى كتابهاى نفيس

مسئله مهمّ ديگر در اين نوشته‏ها، اهتمام مير حامد حسين به تهيّه كتابهاى نفيس و ناياب خطّى يا چاپى در حدود 160 سال قبل است كه چاپ كتاب به آسانى و گستردگى زمان ما نبوده و ارتباطات و حمل و نقل نيز به اين صورت قوى و آسان

1.همان، ص ۱۰۳

صفحه از 186