آغاز نبوّت‏ - صفحه 22

حديث شقّ صدر

يكى از دلايل كسانى كه آغاز نبوّت رسول خدا را بدو طفوليّت مى‏دانند، استناد به حديث شقّ صدر است كه با تفاوتهايى در ذكر سنّ پيامبر و مواضع روى دادن اين حادثه، نقل شده است.۱اين جريان در منابع سيره و تاريخ به عنوان يكى از معجزات پيامبر صلى اللَّه عليه و آله ذكر شده و فضيلتى براى ايشان به شمار آمده است و آن را از امور خارق‏العاده‏اى دانسته‏اند كه بايد در مقابل آن تسليم بود و به آن ايمان داشت و آن را از امور محال ندانست؛ زيرا راويان اين حديث از جمله ثقات و مشاهير دانسته شده‏اند؛
اين جريان بر طبق نقلهايى كه وجود دارد، يك‏بار در زمان طفوليّت پيامبر و بار ديگر در سنّ 10 سالگى و ديگر بار در سنّ حدود 50 سالگى و شب معراج روى داده است و اين تكرار از باب فضيلت و شرف براى وى است. اين كار گرچه شايد در آن زمان محال به نظر مى‏رسيد، امّا امروزه در بسيارى از جرّاحيها مشابه آن انجام مى‏شود و كارى است در حدّ قدرت بشر و اگر بشر بتواند چنين كارى انجام دهد، به طريق اولى، اين امر از سوى عوامل آسمانى امكان‏پذير است و استبعادى ندارد. ۲
امّا داستان شقّ صدر به اجمال، چنين است كه روزى پيامبر در دوران طفوليّت و هنگامى كه خارج از مكّه و در قبيله بنى‏سعد بود، به ناگاه جبرئيل فرود مى‏آيد و شكافى در سينه وى ايجاد مى‏كند و قلب پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را در تشتى از آب زمزم شستشو مى‏دهد تا بهره شيطان از آن پاك شود. راوى اين ماجرا كه انس است، مى‏گويد: من اثر اين خط را در سينه پيامبر مشاهده كردم. اين حديث را بيشتر منابع عامّه نقل كرده‏اند. ۳

1.برخى از دانشمندان اهل سنّت اين جريان را براى شب معراج نيز ذكر كرده‏اند. (نك: ابن حبان، ج ۳، ص ۳۴)

2.ابن‏حبّان، ص ۳۷، پاورقى‏

3.ابن‏حبّان، ج ۱۴، ص ۲۴۲-۲۵۰ ؛ بيهقى، ص ۵ و ۷ و ۸؛ ابن‏هشام، ج ۱، ص ۲۰۱-۲۰۳، ابن ابى‏الحديد، ج ۱۳، ص ۲۰۵-۲۰۶

صفحه از 29