و حتّى تأليفات مستقلى هم درباره اين جريان نگاشته شده است.^۱۲
در برخى منابع، ابوهريره تنها فردى است كه از رسول خدا درباره نخستين چيزى كه با آن نبوّت آغاز شد سؤال مى‏كند و مى‏گويد: «يا رسول اللَّه! ما أوّل ما ابتدئت به من أمر النبوّة؟» و پيامبر هم در پاسخ، جريان شقّ صدر را براى او تعريف مى‏كنند.^۳۴ اين جريان چنان مسلّم فرض شده كه برخى حتّى اشعارى درباره آن سروده‏اند و معتقدند كه اين جريان در طول عمر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله سه تا پنج بار تكرار شده است. ^۵
همچنين غالب مفسّران در ذيل آيات سوره انشراح اين داستان را ذكر كرده و دلايلى را در قبول يا ردّ آن مطرح نموده‏اند. از جمله، علّامه طباطبايى آن را از باب مثل و نه حقيقت، جايز دانسته‏اند. ^۶ و ديگرانى هم كه اين قصّه را در كتاب تفسير خود آورده‏اند، در توجيه آن چنين گفته‏اند كه بر فرض پذيرش صحّت چنين روايتى، نمى‏توان منظور از آن را قلب جسمانى دانست و مدلول آيه شرح صدر، مفهومى وسيع و گسترده دارد كه اين رويداد بر فرض صحّت، تنها مصداقى از آن محسوب مى‏شود. ^۷

نقد

محقّقان و تحليل‏گران تاريخ اسلام ^۸ به دلايل متعدّد اين موضوع را دور از واقعيّت و از مجعولات مى‏دانند. از جمله آنكه اين روايتها به لحاظ متن، دچار نوعى اضطراب و