آغاز نبوّت‏ - صفحه 14

خدشه‏اى به ساحت مقدّس رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله وارد نمى‏آورد و گمراهى مورد اشاره هرگز معادل كفر و شرك و... نيست؛ زيرا اين آيه ناظر به دوران كودكى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله است و طبعاً انسان در دوران صباوت و كودكى، كمالات دوران جوانى و ميانسالى را ندارد.
همچنين اگر ضالّ به معناى گم‏شده باشد، در اين‏صورت، با در تقدير گرفتن لفظ «إلى بيتك» پس از «فهداك» ۱ معناى آيه اشاره به دوران كودكى پيامبر دارد كه در شعاب مكّه، گم‏شده بود و اگر رحمت الهى شامل حال او نگشته بود، جان خود را از دست مى‏داد.
اگر مقصود از ضالّ، گمنام باشد، در اين‏صورت «فهدى» به معناى هدايت پيامبر نيست؛ بلكه منظور هدايت مردم به سوى پيامبر است.۲۳
اينها همگى به اين دليل است كه مطابق نقلهاى مسلّم تاريخى، رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نه‏تنها به لحاظ عقيده موحّد و يكتاپرست بود، بلكه در طول سال، همواره در مواقع خاصّى، به تهجّد و اعتكاف مى‏پرداخت ۴ و نماز مى‏خواند و روزه مى‏گرفت و حج به جا مى‏آورد و از پليديهاى رايج آن زمان خصوصاً گوشت مردار دورى مى‏گزيد و در اين‏خصوص، اختلافى بين دانشمندان مسلمان وجود ندارد. ۵

1-2) قبل از چهل سالگى

در اين‏خصوص، دو احتمال داده شده است: يكى آغاز نبوّت از بدو طفوليّت؛ و ديگرى برخوردارى پيامبر صلى اللَّه عليه و آله از مقام نبوّت حتّى قبل از آفرينش آدم.
بعثت پيامبران الهى - كه برترين و خاتم آنها پيامبر بزرگوار اسلام بوده، مراحل و

1.سبحانى، راز بزرگ رسالت، ص ۲۹۴-۲۹۵ و ۲۹۹-۳۰۱

2.نك: سبحانى، منشور جاويد، ج ۶، ص ۸۸-۹۶

3.أنّ المعنى، وجدك مضلولاً عنك في قوم لا يعرفون حقّك، فهداهم إلى معرفتك وأرشدهم إلى فضلك، و الاعتراف بصدقك؛ و المراد أنّك كنت خاملاً لا تذكر و لا تعرف، فعرّفك اللَّه إلى الناس حتّى عرفوك و عظّموك.

4.مجلسى، ج ۱۶، ص ۱۳۸

5.سيوطى، ج ۱، ص ۵۰ و ۵۱

صفحه از 29