آغاز نبوّت‏ - صفحه 17

رسول اللَّه صلى اللَّه عليه و آله فرمودند: «ايشان من و على و فاطمه و حسن و حسين هستيم. ما در سراپرده‏هاى عرش، خدا را تسبيح مى‏كرديم و ملائك به تسبيح ما تسبيح مى‏گفتند؛ دو هزار سال قبل از خلقت آدم. پس چون خدا آدم را آفريد، امر نمود ملائك را كه بر او سجده نمايند و ملائك مأمور به سجده نشدند، مگر به خاطر ما. پس ملائك همگى سجده كردند؛ مگر ابليس كه از سجده سر باز زد. پس خداوند تبارك و تعالى فرمود: (يا إِبْلِيسُ ما مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعالِينَ؟)۱
طرفداران اين نظر روايات فراوان موجود در منابع عامّه و خاصّه كه از مضامين مشابهى برخوردار بوده، ظاهر آنها صراحت در اعطاى نبوّت به پيامبر اسلام قبل از آفرينش آدم عليه السلام دارد، مستمسك قرار داده‏اند كه برخى از اين روايات به اين شرح مى‏باشد: «كنت نبيّاً و آدم بين الماء و الطين.» ؛ «كنت نبيّاً و آدم بين الروح و الجسد.» ؛ «كنت نبيّاً و آدم منخول في طينته»۲
بر مبناى اين احاديث است كه برخى از محقّقان زمان آغاز نبوّت پيامبر صلى اللَّه عليه و آله را قبل از آفرينش آدم دانسته‏اند. ۳حتّى برخى نيز به صراحت، بر اين نكته تأكيد دارند كه: «و الحقّ أنّه صلى اللَّه عليه و آله لم يكن متعبّداً بشريعة من قبله من الأنبياء و أنّه صلى اللَّه عليه و آله كان نبيّاً حين تولّده بل حين كان الآدم بين الماء و الطين ثم صار بعد ذلك رسولاً و أمر بان يدعو الناس بعد أربعين سنة.»۴
برخى نيز بر اين ادّعايند كه اگرچه نخستين فرد انسانى در زمين و اوّلين نبى آدم عليه السلام بود و او و ديگر انبياء تا آن هنگام كه صورت جسمانى آنها خلق نشده باشد، متّصف به صفت نبى نيستند، امّا وجود روحانى نبى مكرّم اسلام صلى اللَّه عليه و آله بالفعل نبى بود و شرايع ساير انبياء همان حكم نبوّت وى بود كه به دست آنها به مردم ابلاغ مى‏شد

1.بحرانى، ج ۴، ص ۶۸۴

2.مجلسى، ج ۱۸، ص ۲۲۲ ؛ ابن‏شهر آشوب، ج ۱، ص ۱۸۳ ؛ فخر رازى، ج ۶، ص ۵۲۵

3.الصالحى الشامى، ج ۱، ص ۹۶-۱۰۰

4.شبّر، ج ۱، ص ۲۴۴-۲۴۶. نيز نك: ابن‏شهر آشوب، ج ۱، ص ۱۸۳

صفحه از 29