آنگاه كه خلق نكرده بود، بر خلق كردن توانا بود و بعد از آفرينش هم بر از بين بردن آن توانا است. آنگاه كه خلق نكرده بود، از سر بخل نبود و حال كه از بين نمىبرد، از عجز و ناتوانى او نيست.
2) معناى وجوب ارسال رسول از نظر متكلّمان
متكلّمان ادلّه خود را براى اثبات وجوب ارسال رسولان بر خداى تعالى، بر پايه حسن و قبح عقلى بنا مىكنند.
2-1) مسائل كلامى و حسن و قبح عقلى
با يك نگاه سطحى در كتب كلامى روشن مىشود، كه نه تنها ريشه قاعده لطف، بلكه ريشه بيشتر دليلهاى مسائل كلامى، مسئله حسن و قبح عقلى است. استدلال به حسن و قبح عقلى در كتب كلامى، آن قدر زياد است كه به اعتقاد كلامشناسى همچون آيتاللَّه سبحانى، اگر اين اصل از كلام گرفته شود، پايه بسيارى از مسائل كلامى فرو مىريزد. ايشان مىنويسد:
پس از طلوع خورشيد اسلام و پيدايش علم كلام، مسئله حسن و قبح، پايگاه ديگرى براى خود اتّخاذ نمود و به عنوان يكى از مسائل مهمّ كلامى - كه داراى نقش كليدى در بسيارى از مباحث فكرى و اعتقادى است - در حوزههاى كلامى مطرح گرديد... اگر اين اصل (حسن و قبح عقلى) از دست متكلّمان عدليّه گرفته مىشد، بسيارى از مسائل كلامى فرومىريخت و از كاخ رفيع علم كلام جز مسائلى باقى نمىماند. ۱
ايشان، سپس مسئله لزوم لطف از جانب خداى تعالى و وجوب بعثت پيامبران را از مسائلى مىشمارد كه بر همين انديشه مبتنى است. ۲
2-2) نقد و بررسى نسبت وجوب فلسفى به متكلمان
گفتيم كه از نظر آيتاللَّه سبحانى وجوب در كلام، از باب حسن و قبح عقلى
