ضرورت وجود نبى بر اساس قاعده لطف‏ - صفحه 48

نعمتها از آن خداوند متعال است، اگر چيزى به كسى ندهد، مورد سرزنش قرار نمى‏گيرد.

2-7) نظر مرحوم آيت اللَّه خويى در عدم وجوب لطف از جانب خدا

مرحوم آيت‏اللَّه خويى بر خلاف بيشتر متكلّمان اماميّه، به عدم وجوب لطف از جانب خداوند متعال قائل است. بدين سبب، براى تأييد آنچه در باب عدم وجوب لطف از جانب خداى تعالى بيان گرديد، اين بحث با طرح نظريّه ايشان خاتمه مى‏پذيرد. ايشان در مباحث علم اصول، در بحث ادلّه حجّيّت اجماع نظر مرحوم شيخ طوسى را - كه اجماع را از باب قاعده لطف حجّت دانسته - نقل كرده و فرموده است:
و فيه أوّلاً عدم تماميّة القاعدة في نفسها؛ إذ لا يجب اللّطف عليه تعالى بحيث يكون تركه قبيحاً يستحيل صدوره منه سبحانه بل كلّ ما يصدر منه تعالى مجرّد فضل و رحمة على عباده... ۱
(استدلال به قاعده لطف در حجيّت اجماع تمام نيست، زيرا) اوّلاً خود قاعده تمام نيست؛ چراكه وجوب لطف بر خداى تعالى به معناى قبح ترك آن و استحاله صدور آن از خدا، درست نيست؛ بلكه هر چيزى كه از خدا صادر مى‏شود؛ فضل و رحمت صرف بر بندگانش مى‏باشد.
ايشان به‏طور كلّى، همه افعال الهى را در مورد بندگانش - از جمله ارسال رسولان و اعطاى عقل و شعور و نظاير آنها - فضل و احسانى از سوى خداوند متعال دانسته و ترك آنها را از جانب خداوند سبحانه، امرى قبيح نشمرده است كه نسبت آن به خداوند متعال محال باشد.

1.خويى، ج ۲، ص ۱۳۸

صفحه از 49