عصمت خاتم پيامبران در نگاه برخى از مفسّران، با توجّه به آيه - صفحه 58

از آيه كريمه (يعنى آيه 52 سوره شورى) به دست مى‏آيد كه شخص نبىّ و رسول و وصىّ، معارف و شرايع وحيانى را بدون هيچ‏گونه شكّ و ترديد، و به روشنى و عيان، مى‏شناسد و از حقيقت آن آگاه است؛ و حجّتهاى خداوند در تمام آنچه مردم را بدان مى‏خوانند و نيز در هر فتوايى كه در حوادث و وقايع صادر مى‏كنند، از سوى خداوند داراى بيّنه، بصيرت و حجّت‏اند. آن بزرگواران معارف و شرايع وحيانى را به وسيله روح قدسى مى‏شناسند؛ و آن علمى است كه پيش از نبوّت و رسالت، خداوند به انبياء، رسولان و صدّيقين افاضه مى‏كند. اين علم به ذات خود مصون و معصوم است؛ و برگزيدگان خداوند داراى اين روح علمى مى‏گردند و به واسطه آن، نبوّت و رسالت و شرايع را دريافت مى‏كنند و با آن، وحى را دريافت، حفظ و ابلاغ مى‏كنند.
از آنجا كه اين علم (روح قدسى) به ذات خود مصون و معصوم است، رخ دادن سهو، خطا، نسيان، لهو و لغو در آن محال است. پيامبران عليهم السلام با اين روح، معارف و شرايع وحيانى و حقايق اخروى را به روشنى، مى‏بينند؛ و ايشان نسبت به آنچه از عوالم آخرت و برزخ مشاهده مى‏كنند، از هر كسى آگاه‏ترند. ۱
جايگاه وحى بسيار خطير و بلند است و احدى جز برگزيدگان الهى به آن نمى‏رسد. برگزيدگان خدا با دارا بودن روح قدسى - به رغم پنداشت برخى - هرگز به هنگام وحى، نگران و ترسان نمى‏شوند و از ترس جبرئيل به كوه فرار نمى‏كنند و آن را اختلال حواس و مشاعرشان نمى‏شمارند. ۲
رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله نيز حامل و واجد عرش علم است و به عيان، جبرئيل را مى‏بيند و به حقيقت شناخت، او را مى‏شناسد و با او انس مى‏گيرد و رودررو، به صورت شفاهى، با او سخن مى‏گويد. ۳
در نتيجه، آنچه درباره نگرانى رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله از فراموشى وحى مى‏گويند، از جهل آنان نسبت به مقام نبوّت و رسالت ناشى مى‏شود.

1.ملكى ميانجى، جزء سى‏ام، ص ۴۷-۴۸

2.همان‏جا

صفحه از 66