عقول بشرى را طاقت و توان فهم مقام رسول، نبىّ و امام نيست، ائمّه عليهم السلام تفاوت ديگرى بين اين سه مقام بيان فرموده‏اند. اين تفاوت، بيانگر فرق حقايق آنها با هم نيست؛ بلكه تفاوت در آثار آنها را بيان مى‏كند؛ به‏عبارت ديگر، هريك از اين سه مقام، علاوه بر تفاوتهاى ذاتى‏شان، تفاوتهايى در آثارشان نيز هست كه اين تفاوتها براى انسانهاى عادى قابل فهم است؛ لذا ائمّه عليهم السلام براى فرق گذاردن بين اين سه مقام، از اين راه استفاده كرده‏اند.
خلاصه اين تفاوتها عبارت‏اند از:
رسول فرشته وحى را مى‏بيند و صداى او را نيز مى‏شنود؛ و در خواب هم به او وحى مى‏شود.
نبى (غيرمرسل) تنها صداى فرشته وحى را مى‏شنود و خود او را نمى‏بيند؛ و در خواب هم به او وحى مى‏شود.
امام و محدَّث فقط صداى فرشته وحى را مى‏شنوند؛ امّا او را نمى‏بينند و در خواب به آنها وحى نمى‏شود.
هم‏چنين گفته شده است كه بر انبياء وحى مى‏شود ¹و بر ائمّه عليهم السلام الهام؛ و با رحلت پيامبر خاتم صلى اللَّه عليه و آله رابطه بين خدا و انسان - در قالب وحى تشريعى - قطع شد. ²
بنابراين، فرق بين نبوّت و امامت، تفاوت وحى و الهام است؛ امّا چه تفاوتى بين وحى و الهام هست، ظاهراً تفاوت اين دو در همان امورى است كه در بالا ذكر شد؛ ولى بايد توجّه داشت كه رواياتى معارض اين روايات نيز وجود دارد.
ازجمله اين روايات، آخر خطبه قاصعه نهج البلاغة است كه حضرت امير عليه السلام نزول نخستين وحى بر پيامبر صلى اللَّه عليه و آله در غار حراء را توصيف مى‏كنند و در آخر، از قول پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نقل مى‏كنند كه به ايشان فرمودند:
إنّك تسمع ما أسمع وترى ما أرى إلّا أنّك لست بنبيّ و لكنّك لوزير. ³