هفت نكته درباره نبوّت و امامت‏ - صفحه 94

روح نباشد، بدن مى‏ميرد و از كار مى‏افتد.
روح قبل از بدن وجود داشته، با بدن هم هست و پس از بدن نيز باقى مى‏ماند. بدن بدون روح مرده است، ولى روح بدون بدن وجود دارد. همان‏گونه كه لابس پيش از اين كه لباس خاصّى بپوشد، وجود داشته است. لابس (انسانِ پوشنده لباس) را نزد خياط مى‏برند كه لباس مناسب او مى‏دوزد. امّا پس از كهنه و پوسيده شدن لباس، فرد لابس همچنان هست و لباس ديگر بر تن مى‏كند.
ابتدا روح ما آفريده مى‏شود و سپس بدنمان را خلق مى‏كنند. تعلّق روح به بدن، مانند تعلّق رئيس كشور به كشور و تعلّق ناخدا به كشتى است؛ يعنى علاقه تدبير و اداره امور. بدن براى روح است نه روح براى بدن.
انسان كامل (يا به لسان شرع: حجّة اللَّه)، مانند روح است براى اين جهان؛ يعنى خداوند پيش از اين عالم، او را خلق مى‏كند. دوره اقامت حجّة اللَّه در اين دنيا، مانند لباسى است كه در اين دوره زمانى بر تن او مى‏كنند. او پس از اينكه از جهان مى‏رود، لباسش را عوض مى‏كنند و لباسى از جنس جهان ديگر مى‏پوشد، امّا باقى مى‏ماند؛آغاز دارد، چون مخلوق است؛ ولى پايان ندارد، چون باقى است به بقاى خدا.
روح اين عالم، به منزله بدن است براى روح حجّة اللَّه؛ بدن اين عالم، مانند جسم است براى جسم حجّة اللَّه؛ چون حجّت خداست، خدايى كه خالق همه چيز است. اين اصل عقلى را در زيارت جامعه كبيره به اين لفظ تعبير كرده است:
أرواحكم في الأرواح و أنفسكم في النفوس.۱
حرف «في» در اينجا يعنى چه؟ اگر به معناى ظاهرى بگيريم، نكته خاصّى نمى‏رساند. در اين صورت به وضعى مى‏رسد كه بشر عادّى نيز هست؛ مثلاً اسم من نيز ميان اسمها و روح من نيز ميان روحهاست. آنچه در مورد پيامبر و امام معصوم اهمّيّت دارد، اين است كه «روح او در ميان روحهاى ديگران، مانند روح در تنِ

1.صدوق، الفقيه، ج ۲، ص ۶۱۶

صفحه از 108