بكم فتح اللَّه و بكم يختم.^۱
خداوند، به حجّت خود، آغاز مى‏كند و به حجّت خود، پايان مى‏بخشد. أن ذُكر الخير، كنتم أؤّله و أصله و فرعه و معدنه و مأواه و منتهاه.^۲
هر خيرى، از حجّت خدا آغاز مى‏شود و بدو ختم مى‏شود. اصل و فرع خير و نقطه شروع و پايان خير، حجّت خداست.
اين است كه او، مجراى فيض خداست. پس تا زمانى كه يك موجود در روى زمين است (اعمّ از انسان، حيوان، نبات، جماد و...) حجّت خدا نيز بايد روى زمين موجود باشد. براساس اين تبيين برهانى، ركن مذهب شيعه روشن مى‏شود كه عقل و استدلالى است. به اين برهان، وجود مقدّس خاتم الانبياء و فضايل او روشن مى‏شود و به تبع آن، دوازده امام از نسل و سلاله او.
نكته بعدى اين است كه اين نورهاى پاك در فضاى خاك جاى دارند و روى زمين زندگى مى‏كنند. اين بزرگواران بايد در هيكل جسمانى باشند تا بشر بتواند به فيض الهى دست يابد.
توضيح اينكه:
براى اينكه فيض از فيّاض برسد، هم فاعليّت فيّاض شرط است و هم قابليّت گيرنده. اگر گوينده قدرت بيان نداشت، يا شنونده قدرت فهم مطلب را نداشت، در هر حالت، انتقال مطلب صورت نمى‏گيرد. كلام شامخ استاد عالى‏رتبه را كودك پنج‏ساله نمى‏فهمد. اين كلام را بايد به درجات آسان كرد تا كودك بفهمد. خورشيد، با تمام نورافشانى كه دارد، چشم من قدرت ديدن نور او را ندارد. اين نور بايد به در و ديوار بخورد تا ما از آن بهره گيريم.
خداوند در فعّاليّت و فيّاضيّت، كامل و تامّ است؛ امّا اين طرف براى گرفتن فيض نيازبه قابليّت دارد. بعضى فلاسفه و عرفا قابليّت را از لوازم ماهيّت دانسته‏اند كه