نگرشى نو به كذب و افترا بر خدا و رسول در حوزه حديث‏ - صفحه 39

پرستش كردن نبى است.۱ قرآن تمامى اقسام مذكور را افترا بر خدا خوانده است.
2. فرزند گرفتن براى خدا.۲
3. خودنگارى و از خدا انگارى.
يكى از موارد افترا بر خدا و دروغ بستن بر او اين است كه انسان، سخنى را از پيش خود انشا كند و آن را به خدا نسبت دهد. شايد اين مورد از فراوان‏ترين و در عين‏حال از روشن‏ترين مصاديق دروغ‏گويى بر خدا باشد. به نظر مى‏رسد مهم‏ترين انگيزه نگارش كتب الموضوعات (= روايات جعلى)، پرده‏بردارى از اين دسته اخبار است كه اگر درست انجام شود، تلاشى ارزشمند و گران‏قدر است و اگر نادرست انجام گيرد، خود از مصاديق كذب و افترا بر خدا و رسول صلى اللَّه عليه و آله است.
قرآن به دو مورد رايج از اين دروغ‏پردازيها اشاره مى‏كند: نخست آنكه برخى به دروغ مى‏گفتند كه خداوند عذابشان نمى‏كند۳و دوم آنكه گروهى روزى حلال خدا را حرام و حرامش را حلال مى‏كردند.۴ از آنجا كه اين قسم از كذب، پيشتر مورد توجّه محقّقان قرار گرفته است، از تفصيل آن خوددارى مى‏كنيم.
4. نفى الهى بودن فرمايش خدا و رسول صلى اللَّه عليه و آله كه موضوع نگارش اين مقاله است.

نفى الهى بودن فرمايش خدا و رسول صلى اللَّه عليه و آله‏

تا اينجا به برخى كاربردهاى قرآنى «كذب و افترا بر خدا» به‏اجمال اشاره شد. قرآن كريم به موردى ديگر اشاره كرده است كه در جوامع اسلامى كمتر به آن توجّه مى‏شود. اغلب مسلمانان دروغ بستن به خدا و رسول صلى اللَّه عليه و آله را منحصر در اين مى‏دانند كه كسى از پيش خود سخنى بسازد و سپس آن را به خدا يا رسول صلى اللَّه عليه و آله نسبت دهد. از

1.ر.ك. آل عمران (۳)/ ۷۹-۸۰؛ برخى اعتقاد به الوهيّت غير خدا را همان عبادت غير خدا دانسته‏اند و اله را به معبود ترجمه كرده‏اند، ما هرچند منكر ارتباط تنگاتنگ معناى اين واژگان نيستيم، بين الوهيّت، ربوبيّت و عبادت تفكيك قائليم. ر.ك. فى ظلّ أصول الإسلام، ص ۱۲۵-۱۳۶.

2.ر.ك. يونس (۱۰) / ۶۸-۶۹.

3.البقره (۲)/ ۷۹-۸۰؛ آل عمران (۳) / ۷۸.

4.ر.ك. المائدة (۵) / ۱۰۳ ؛ يونس (۱۰)/ ۵۹ -۶۰ ؛ الأنعام (۶) / ۱۳۸-۱۴۰.

صفحه از 55