با خلق، از آن روى كه حجّت بر آنان باشند و نورى كه بدان در تاريكيهاى احوال خود بهسوى شاهراه جهان آخرت و گذرگاه قدس و پاكى هدايت شوند، خواهند بود. ۱
3. راههاى شناخت پيامبران
حكمت الهى اقتضا دارد كه پيامبرانى ازسوى خداوند براى هدايت بشر، برانگيخته شوند تا زمينه براى تكامل و سعادتمندى انسان فراهم شود. اكنون با توجّه به اينكه شمار كسانى كه در طول تاريخ، بهدروغ ادّعاى پيامبرى كردهاند، كم نبوده است، اين پرسش مطرح مىشود كه از چه راهى و با چه دليلى مىتوان پيامبران راستين را از مدّعيان دروغين نبوّت تشخيص داد و شناسايى كرد؟
بسيارى از متكلّمان اسلامى، راههاى گوناگونى را براى بازشناسى پيامبران حقيقى از مدّعيان دروغين، معرّفى نمودهاند كه عمدهترين آنها عبارتند از: 1) آوردن معجزه؛ 2) گواهى پيامبر ديگر - كه نبوّتش مسلّم و پذيرفته است؛ 3) گواهى قراين و شواهد. ۲۳ ليكن ملاصدرا مانند شمار ديگرى از انديشهوران عرصه عقايد، معجزه را تنها راه شناخت پيامبران راستين دانسته و از راههاى ديگر، سخنى به ميان نياورده است.
از نظر صدرا، پيامبران بهعنوان قانونگذاران و آورندگان سنّتها بايد خصوصيّاتى داشته باشند كه ديگران ندارند، تا از مردمان عادى متمايز شوند. اين خصوصيّتها همان معجزاتاند. نياز به وجود چنين انسانهايى براى بقاى نوع بشر، خيلى شديدتر است از بسيارى از منافع كه براى بقاى نوع بشر چندان ضرورى نيست، مانند روياندن موى در ابروها و ايجاد گودى در كف پاها. وجود چنين انسانهاى
1.ملّاصدرا، شرح الاصول الكافى، ج ۵، ص ۱۲۲-۱۲۳
2.سبحانى، ص ۲۱۴-۲۱۶
3.مراد از گواهى قراين و شواهد، مجموعهاى از ويژگيهاست، مانند: ويژگيهاى اخلاقى، ويژگيهاى محيط، پيروان، راهكارها، ثبات قدم و پايبندى به اصول اوّليّه دعوت و بالاخره تعاليم. (همان، ص ۲۱۶-۲۱۷)
