(يا أَيُهَا الرَّسولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَيْكَ)۱ ولى الهام اينگونه نيست. ۲
علم غيب از امتيازات و ويژگيهاى برجسته در پيامبران است. درواقع، پيامبران از طريق تعليم الهى بر بخشى از امور غيبى كه از حوزه ادارك بشر عادى خارجاند، آگاهى دارند. البتّه علم غيب در آنان محدود و غيراستقلالى است، در حالى كه خداوند به امور غيبى، مطلق، نامحدود و استقلالى است. از نظر ملّاصدرا، وقتى اشتغال نفوس در برخى از احوال به حواس كم و ضعيف مىشود، مىتوانند بر جهان غيب آگاهى يابند و بعضى از امور آن جهان بر آنها كشف و ظاهر شود، و اين نوعى از نبوّت است ۳ تا آنجا كه از علم به خدا و آيات الهى - كه از لوازم علم غيب است - صدق گفتار و صحّت دعوت پيامبر و جارى نمودن حكمش بر مردم و جايز بودن عدالتش بر آنان را مىرساند. ۴
از ديگر ويژگيهاى مهمّ انبياى الهى، عصمت است. عصمت قوّهاى است كه انسان را از گناه و خطا بازمىدارد. متكلّمان اماميّه، برخلاف ساير فرق اسلامى، به عصمت مطلق پيامبران از گناه، معتقدند و بر اين باورند كه صدور گناه از پيامبر، چه قبل و چه بعد از بعثت و چه پس از آن، چه كبيره و چه صغيره، ممتنع است. ۵ ملّاصدرا نيز در ذيل آيه: (إِنّي جاعِلُكَ لِلنّاسِ اِماماً قالَ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي قالَ لايُنَالُ عَهْدِي الظّالِمينَ)۶ چنين مىگويد:
اين آيه دلالت دارد بر عصمت انبيا و امام عليهم السلام از ظلم و فسق، بهويژه از شركى كه بزرگترين مراتب ظلم است؛ چنانكه خداوند مىفرمايد: (إَنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظيمٌ)۷. ۸
5. درجات و طبقات پيامبران
چنانكه گفتيم، لازم است پيامبران الهى، از ميان انسانها (و نه ساير انواع
1.مائده (۵) / ۶۷
2.ملّاصدرا، شرح الاصول الكافى، ج ۵، ص ۱۰۵-۱۰۶
3.ملّاصدرا، شرح الاصول الكافى، ج ۵، ص ۸۴
4.ملّاصدرا، شرح الاصول الكافى، ج ۵، ص ۱۷
5.حلّى، ص ۳۷۵-۳۷۶
6.بقره (۲) / ۱۲۴
7.لقمان (۳۱) / ۱۳
8.ملّاصدرا، ج ۵، ص ۶۲