اطاعت از خاتم پيامبران در قرآن كريم‏ - صفحه 95

همه بايد اطاعت كنند؛ زيرا حكم رسول، حكم خداست؛ چنانچه در آيه 65 سوره نساء (4) نيز تسليم شدن در برابر حكم رسول، فرض دانسته شده است: (فَلا وَ رَبِّكَ لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لا يَجِدُوا في أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ وَ يُسَلِّمُوا تَسْليماً).
همان‏طور كه پذيرش دعوت رسول، «حيات» را در پى دارد روى گردان از آن هم «عذاب» را به دنبال خواهد داشت:
(لَا تَجْعَلُواْ دُعَاءَ الرَّسُولِ بَيْنَكُمْ كَدُعَاءِ بَعْضِكُم بَعْضًا قَدْ يَعْلَمُ اللَّهُ الَّذِينَ يَتَسَلَّلُونَ مِنكُمْ لِوَاذًا فَلْيَحْذَرِ الَّذِينَ يُخَالِفُونَ عَنْ أَمْرِهِ أَن تُصِيبَهُمْ فِتْنَةٌ أَوْ يُصِيبَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ)۱
خطاب كردن پيامبر را در ميان خود، مانند خطاب كردن بعضى از خودتان به بعضى [ ديگر ] قرار مدهيد. خدا مى‏داند [ چه ] كسانى از شما دزدانه [ از نزد او ] مى‏گريزند. پس كسانى كه از فرمان او تمرّد مى‏كنند بترسند كه مبادا بلايى بديشان رسد يا به عذابى دردناك گرفتار شوند.

دعاى رسول، اين است كه پيامبر مردم را به امرى دعوت كند، مانند دعوتشان به ايمان و عمل صالح، به مشورت در امرى اجتماعى، به نماز جماعت يا امر فرمودنش به چيزى از امور دنيا و آخرتشان. امّا در ادامه آيه، درباره مخالفت با امر پيامبر هشدار داده است. آيه مذمّت مى‏كند كسانى را كه وقتى پيامبر دعوتشان مى‏كند، روى مى‏گردانند و اعتنايى به دعوت نمى‏كنند.
مراد از دعاى رسول، خطاب كردن و صدا زدن اوست [ و در اينجا هشدار مى‏دهد] كه مردم آن جناب را مثل ساير مردم صدا نزنند، بلكه با مردم فرق گذاشته، او را محترمانه صدا بزنند؛ مثلاً نگويند يا محمّد و يا ابن‏عبداللَّه، بلكه بگويند يا رسول اللَّه. ۲
مقصود از دعا در اينجا نفرين كردن رسول است و نفرين او مثل نفرين ديگران نيست. آيه شريفه مردم را نهى مى‏كند از اينكه خود را در معرض نفرين پيامبر قرار

1.نور (۲۴) / ۶۳

2.طبرسى، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ۱۷، ص ۱۷۷؛ سورآبادى، ج ۳، ص ۱۶۹۷

صفحه از 102