جالب توجّه است كه طبق برخى از روايات ، روزى ، پيامبر صلى الله عليه و آله در باره ارزش ياد خدا و نقش آن در تكامل انسان و پيشگيرى از انواع نابه سامانى هاى دنيوى و اخروى فرمود :
لَيسَ عَمَلٌ أحَبَّ إلَى اللّهِ تَعالى ، وَ لا أنجى لِعَبدٍ مِن كُلِّ سَيِّئَةٍ فِى الدُّنيا وَ الآخِرَةِ مِن ذِكرِ اللّهِ .هيچ عملى در نزد خداى متعال ، محبوب تر از ياد خدا نيست و بنده را از هر بدى در دنيا و آخرت ، نجات مى بخشد .
يكى از اصحاب ايشان (شايد شخصِ عمر) كه اين سخن بر او گران آمد ، گفت : آيا جنگيدن در راه خدا ، بهترين كار نيست؟
پيامبر صلى الله عليه و آله در پاسخ فرمود :
لَولا ذِكرُ اللّهِ لَم يُؤمَر بِالقِتالِ !۱
اگر [ به خاطر ] ياد خدا نبود ، به جنگ ، دستور داده نمى شد .
اين حديث به روشنى نشان مى دهد كه در عصر پيامبر صلى الله عليه و آله نيز «خير العمل» بودن نماز ، براى برخى از صحابه مورد اشكال بوده است . نماز ، از آن جهت ، بهترينِ كارهاست كه كامل ترين مصداق ياد خداست ، چنان كه در قرآن تصريح شده است :
« وَ أَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِكْرِى .۲
و نماز را براى من به پا دار» .
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله در پاسخ اين ايراد ، تأكيد مى فرمايد كه «ياد خدا» از «جهاد» ، ارزشمندتر است ؛ زيرا فلسفه جهاد ، ياد خدا و پيوند با اوست . آرى ! اين پيوند است كه از انواع فسادهاى فردى و اجتماعى ، پيشگيرى مى نمايد ، چنان كه خداوند متعال مى فرمايد :
