ابراهيم بن هاشم كوفی - صفحه 92

رضا(ع) دارند, برمى شمارند. ۱ در برابر, بسيارى از بزرگان علم رجال, او را از اصحاب امام رضا(ع) نمى دانند, اگر چه منكر ملاقات او با امام رضا(ع) نيستند. صاحب قاموس الرجال و آيةاللّه خويى(ره) , با ردّ نظر مرحوم مامقانى, هيچ روايتى را كه ابراهيم, راوى بدون واسطه آن از امام رضا(ع) باشد, نمى پذيرند و با توجّه به روايات بسيار (حدود هفت هزار حديث) و مشايخ فراوان وى, بر اين اعتقادند كه عدم روايت او از امام رضا(ع) , مصاحبتش با آن حضرت را منتفى مى سازد. ۲

شاگردى يونس بن عبدالرحمان

مسئله ديگرى كه در شرح حال ابراهيم بن هاشم قمى محلّ بحث است, موضوع شاگردى و تلمّذ او نزد يونس بن عبدالرحمان است كه از شاگردان و اصحاب ممتاز امام رضا و امام جواد(ع) و از مشايخ حديث بوده است. گروهى همانند صاحب تنقيح المقال, در موضوع شاگردى ابراهيم نزد يونس, هيچ گونه ترديدى را روا نمى دانند ۳ و گروهى ديگر با استناد به عدم وجود روايتى بلاواسطه توسط او از يونس, چنين مسئله اى را انكار مى نمايند. ۴
استدلال گروه اخير در مورد عدم تلمّذ ابراهيم نزد يونس, چند وجه دارد. اوّل آن كه در شرح حالات ابراهيم گفته شده است كه او اوّلين كسى است كه احاديث كوفيان را در قم نشر داده است و اين مسئله, با شاگردى اش نزد يونس, تنافر جدى دارد; چرا كه يونس به جهاتى مورد طعن و ردّ مشايخ قم بوده است و احاديث او را نمى پذيرفته اند. بنابراين, به طور طبيعى نمى بايست روايات ابراهيم را نيز بپذيرند, در حالى كه مقاومتى از طرف مشايخ قم در برابر او گزارش نشده است. ۵

1.تنقيح المقال, ج۱, ص ۴۰; مستدركات علم الحديث, ج۱, ص ۲۲۴.

2.قاموس الرجال, ج۱, ص ۴۳۲; رجال السيد بحرالعلوم, ج۱, ص ۴۴۵; معجم رجال الحديث, ج ۱, ص ۳۱۲.

3.تنقيح المقال, ج۱, ص ۴۰ .

4.قاموس الرجال, ج۱, ص ۳۳۲; منتهى المقال, ج۱, ص ۲۱۶.

5.قاموس الرجال, ج۱, ص ۳۳۲.

صفحه از 102