16. المتنبى
و تركت مدحى للوصى تعمداإذ كان نورا مستطيل شاملا
ديوان ابى الطيب المتنبى، ص 468
ما للمورج...
هو ابن رسول اللّه و ابن وصيهو شبههما شبهت بعدالتجار
ب
همان، ص 228 (دار الصادر)
ابو الطيب أحمد بن الحسين بن مرة الجعفى الكندى. گويند نخست مدعى نبوت بود سپس توبه كرد به شهرهاى شام و مصر سفر نمود. مدتى زندانى بوده به هجو برخى حاكمان و استانداران مى پرداخت و در نهايت به دست فاتك ابن ابى جهل الأسدى كشته شد. (مقدمه ديوان متنبى دارالصادر).
17. نضر بن عجلان انصارى
قد كنت عن صفين...
كيف التفرق والوصى إمامنالا كيف إلاّ حيرة و تخاذلا
وذروا معاوية الغوى و تابعوادين الوصى تصادقوه عاجلا
وقعة صفين، ص 365
نام وى در كتاب هاى تراجم نيامده او و پدرش شناخته نشدند، جز آن كه ابن سعد در شرح حال أنيسه گويد: ... تزوجها العجلان بن النعمان بن عامر بن عجلان (طبقات، ج 8، ص 393) اما بنوعجلان يكى از قبايل بوده. آيا او فرزند همين زن بوده؟ روشن نيست. به هر حال او در اين قطعه شعر كه گويا پس از بروز اختلاف در سپاه على(ع) سروده دوبار از على(ع) به عنوان وصى پيامبر(ص) ياد كرد.
18. فضل بن عباس در صفين
ألا يا ابن هند...
وصى رسول اللّه من دون أهلهو فارسه إن قيل هل من منازل
شرح نهج البلاغه، ج 1، ص 150
معاويه در جريان جنگ صفين نامه مفصلى به عبداللّه بن عباس نوشت او با اين نامه خواست ابن عباس را از حضرت على(ع) جدا سازد. نامه معاويه خشم او را برانگيخت و پاسخ آن را به صراحت و قاطعيت داد. فضل بن عباس در همين رابطه اشعار فوق را سرود. اشعار او را براى حضرت على(ع) خواندند حضرت فرمود: أنت أشعر قريش. فضرب بها الناس إلى معاوية. (وقعة صفين، ص 416).
نام او در اين جا آمده ليكن برخى مؤلفان تراجم گفته اند: او در جنگ اجنادين زمان خلافت ابوبكر آسيب ديد، يا در جنگ مرج صفر زمان عمر سال 13 هجرى كشته شد و يا در طاعون عمواس سال هيجدهم وفات كرد. و يا در جنگ يرموك كشته شد. الاستيعاب، ابن عبدالبر، ج 3، ص 1269، 2093 ؛ اسدالغابة، ابن اثير، ج 4، ص 183 ؛ طبقات، ابن سعد، ج 4، ص 54 «وى گويد در طاعون عمواس از دنيا رفت» تاريخ دمشق، ابن عساكر، ج 48، ص 237 ؛ تهذيب الكمال، مزى، ج 23، ص 231 ؛ طبقات، خليفه بن خياط، 547، 2807.
روايتى نيز گويد او سال بيست و هشتم رحلت كرد. تاريخ دمشق، ج 48، ص 332 و نير گويند زمان عثمان بن عفان در مدينه رحلت كرد. تاريخ دمشق، ج 48، ص 335.
با اين وصف جز ابن سعد كسى نظر قطعى درباره فوت او نداده است. همه را بر اساس احتمال آورده اند. اما اين اشعار دليل است كه او در جنگ صفين حضور داشته و به احتمال آن جا نيز به شهادت رسيده.
اين شعر در شرح نهج البلاغه به عبداللّه بن عباس نسبت داده شده، ج 1، ص 150 و به نظر مى رسد اشتباه است چون وقعة صفين تقدم دارد.
