4. قطعيّه، پيروان رضا(ع)
در كنار واقفه و گروه كوچك احمد بن موسى، اكثر اماميه، سير امامان خود را با على بن موسى الرضا(ع) تداوم بخشيدند. آنان به اين دليل كه به طور قطع و يقين، وفات كاظم(ع) را تأييد كرده و امامت رضا(ع) را پس از او پذيرفتند، «قطعيّه» ناميده شدند. ۱
نتايج
واقفه، نمونه جديدى از گروه هاى متعدّدى بود كه قبلاً در موقعيت هاى مختلف، مدّعى غيبت چندين امام شيعى شده بودند. آموزه واقعى، بيشتر بر اين باور رايج در بين شيعيان كه امام هفتم، قائم خواهد بود، استوار شده بود. ظاهراً برخى از وكلاى طمعكار كاظم(ع) كه از طرف ايشان مسئول رسيدگى به امور مالى شيعيان بودند، با اميد به آن كه ثروت زيادى را كه از جانب امام نزد آنان به امانت گذاشته شده بود، به چنگ آورند، از اين عقيده حمايت كردند.
واقفيان براى تبليغ آموزه هاى واقفى و تحكيم موقعيت خود در جامعه، ادبيات وسيعى كه عمدتاً به مسئله غيبت مربوط مى شد، توليد كردند. حاميان رضا(ع) نيز به عنوان ضدّ حمله، همين كار را انجام دادند. محصول اين تحوّلات، بعدها توسط شيعه اثنا عشرى براى حمايت از غيبت امام دوازدهم به كار گرفته شد. ۲
از سوى ديگر، مى توان گفت كه ديدگاه هاى وكلاى واقفى كاظم(ع)، الگويى
1.فرق الشيعة، ص ۶۷ ؛ المقالات والفرق، ص ۸۹ ؛ المسائل، ص ۴۷ ؛ مقالات الإسلاميين، الأشعرى، ج ۱، ص ۱۷ ؛ مقالات الإسلاميين، البلخى، ص ۱۷۶.
2.براى مشاهده برخى از نمونه ها، ر. ك:
W. Madelung, al - Mahdi , E۱۲, v, p. ۱۲۳۶ E. Kohlberg, From Imamiyya to Ithna - Ashariyya , Bulletin of the Society of Oriental and African Studies, ۳۹ (۱۹۷۶), pp. ۵۳۱ - ۵۳۲; M. A. Amir - Moeaai, al - Qummi , pp. ۲۳۶ - ۲۴۲.
