دودستگی شيعيان امام كاظم (ع) و پيدايش فرقه «واقفیه» - صفحه 195

براى [فعاليت] وكلاى امام حسن بن على عسكرى(ع) در اختيار آنان قرار داد. بنا بر اين، تاريخ اسلام، براى دومين بار، شاهد پايه گذارى فرقه ديگرى بود كه عمدتاً از طريق تعصّب وكلاى قدرتمند مالى يكى از امامان شيعه ايجاد شده بود.
گروه ديگرى با عنوان «بشيريه» نيز به غيبت و مهدويت كاظم(ع) معتقد بودند، امّا اين گروه به دليل عقايد افراطى شان بايد از واقفه مشهور، تمييز داده شوند. اگرچه به نظر مى رسد كه اماميه در اتّهاماتى (مانند همجنس بازى و چيزهاى شبيه به آن) كه به بشيريه نسبت دادند، از نقد و انتقاد منطقى تا حدّى فراتر رفته باشند، ليكن با اين حال، انتقاد از آنان مبنى بر اين كه ديدگاه هايشان مشابه است با گروه هاى غالى قبلى كه از كوفه نشئت گرفته بودند، بخصوص از آن جا كه چنين انتقادهايى بر عليه ديگر واقفيان مطرح نشده، مى تواند قابل قبول باشد.
اكثر پيروان كاظم(ع)، على الرضا(ع) را به عنوان امام بعدى خود پذيرفتند. اين گروه، پس از «جعفريه» و «موسويه»، يكى از حلقه هاى زنجيره گروه هاى امامى بود كه بعدها فرقه اثنا عشريه يا شيعه دوازده امامى را تشكيل داد.
گروهى كوچك به جاى على الرضا(ع)، احمد بن موسى را به عنوان امامشان به رسميت شناختند. در منابع [موجود]، هيچ توضيحى در اين مورد كه چرا آنان با پذيرفتن امامت رضا(ع) از اكثر شيعه پيروى نكردند، وجود ندارد. آنان، احتمالاً گروه كوچكى را تشكيل دادند و پس از مدّت اندكى از ميان رفتند.
امّا بعد از آن كه رضا(ع) بدون برجاى گذاشتن هيچ نامزد بالغى [براى امامت] از دنيا رفت، برخى از طرفداران احمد، دوباره او را براى حفاظت از سير امامت به صحنه آوردند. پيشنه اين مدّعا بر اساس نظريه اوّليه فَطَحى مذهبان بنا نهاده شده بود. نظريه مزبور، اين امكان به دو برادر مى داد كه يكى پس از ديگرى به امامت برسند.

صفحه از 194