بررسي كتاب النكت البديعات علي«الموضوعات» - صفحه 271

حديث در 41 صفحه. ديگر بابهايى كه شامل احاديث بيشترى مى شوند، عبارت اند از: «باب الصلاة» با 21 حديث، «باب الأطعمة»، با نوزده حديث، «باب بدء الخلق و الأنبياء» با هجده حديث.
شايد اينها نشان مى دهد در آن دوره، چه مسائلى بيشتر مورد توجّه بوده و چه اشكالاتى مى گرفته اند. براى مثال، نكته هاى اخلاقى و لطائف (باب الأدب والرقائق) يا فضيلت شمارى (باب المناقب) كه از نظر ابن جوزى جعلى اند، سيوطى از آنها دفاع كرده است.
مقدّمه مولّف، بعد از مقدّمه محقّق و قبل از شروع مباحث، آورده شده و در آن آمده است:
سپاس، مخصوص خداست و درود سلام بر رسول خدا... اين كتاب را خلاصه كردم، بدون آوردن سند، و بسيارى از آنها را دوباره، خلاصه وار، بازبينى كردم ؛ همان كارى كه ذهبى درباره كتاب المستدرك انجام داده است... فقط قسمت هايى از حديث را آوردم و سپس در پى آن ذكر كسى كه حديث را «علّت دار» كرده و پس از آن، اشكال را پاسخ دادم يا با توثيق راوىِ جرح شده يا ذكر شواهدى بر آن.
النكت البديعات، علاوه بر چاپ حاضر (مؤسّسه دارالجنان)، گويا يك بار در لاهور به سال 1886م، چاپ سنگى شده است. در پيوست، مجموعه اى با شماره 56. ۱

جايگاه «النكت البديعات»

از آن جا كه سيوطى خود، النكت البديعات را خلاصه كرده و برخى مطلب را بر آن افزوده و كامل كرده و اللئالى ناميده، كتاب دوم، نزد و دانشمندان رجالى و پس از او، محبوب تر و معروف است و مورد مراجعه بيشترى قرار گرفته است. با اين همه، جستجويى در ديگر كتاب ها انجام داديم تا جايگاه النكت البديعات و ميزان اعتبار و اهميّت آن، روشن شود.
اين نكته هم شايان ذكر است كه برخى كتاب ها از النكت البديعات با عنوان تعقبات سيوطى على موضوعات ابن جوزى ياد كرده اند و به طور خلاصه، آن

1.معجم المطبوعات العربية، ج ۱، ص ۱۰۷۷.

صفحه از 275