بررسی روش كتاب «الموضوعات في الآثار و الأخبار» - صفحه 161

الف. ساختگى بودن اصل سند

با توجه به اين كه همواره صحت سند را نمى توان دليل صحت روايت دانست، ايشان در مواردى با وجودى كه در طريق روايت مشكل عمده اى وجود ندارد، احتمال دستبرد واضعان حديث را موجه مى داند؛ به عنوان نمونه در مورد روايتى كه در اكمال الدين از محمد بن يحيى العطار و احمد بن ادريس از احمد بن محمد بن عيسى نقل شده ـ كه روايت بسيار طولانى است و مشتمل بر كرامات و معجزاتى است كه قبل از ولادت پيامبر به پنجاه سال، اتفاق افتاده است ۱ ـ مى گويد:
على تقدير صحّته (سند)، فسلامة السند لا تثبت صدور الروايه عن المعصوم، فلقد روى الثقات عشرات الاحاديث المدسوسة التى وضعها المغيرة بن سعيد و امثاله من الوضاعين و ادخلوها فى كتب اصحاب الامامين الباقر والصادق(ع). ۲
بنابراين، دست، وضع و جعل چه از غلات و اصحاب مغيره و چه از مخالفان سنى مذهب، از دامن احاديثى كه ظاهراً سند صحيح دارند، نيز كوتاه نيست.

1.اكمال الدين و اتمام النعمة، ص ۱۶۲ ـ ۱۶۴.

2.الموضوعات، ص ۲۰۹.

صفحه از 188