كتابشناسي جوامع حديثي چهارگانه شيعه - صفحه 221

ـ شرح التهذيب از سيّد محمد بن على بن ابى الحسن موسوى عاملى(م1009ق) كه از آن به عنوان حاشيه نيز ياد كرده است. ۱
ـ شرح التهذيب از شيخ محمد بن حسن شيروانى(م1099ق) داماد علامه مجلسى. ۲
ـ شرح التهديب (حجه الاسلام فى شرح تهذيب الحكام) از مولى محمد طاهر بن محمد حسين شيرازى اخبارى(م1098ق) از مشايخ علامه مجلسى و شيخ حر عاملى كه در قم مدفون است. ۳
ـ ملاذ الاخيار فى فهم تهذيب الاخبار از علامه محمدباقر مجلسى(م1110ق) كه تا آخر باب نكاح به اتمام رسيده است. ۴ اين كتاب با تحقيق مهدى رجايى در قم توسط انتشارات كتابخانه آية الله مرعشى به سال 1364ش، چاپ و منتشر شده است.
ـ مقصود الانام فى شرح تهذيب الاحكام از سيّد نعمة الله بن عبدالله جزايرى (م1112ق) در دوازده مجلد. ۵
ـ غاية المرام فى شرح تهذيب الاحكام از همو كه اختصار مقصود الانام در هشت مجلد است. شارح به چند روايت هر باب يك جا اشاره كرده، سپس در متن و سند هر يك بحث مى كند. ۶ هر يك از اين نسخه ها شامل برخى مجلدات كتاب است. دو مجلد آن با تحقيق سيّد طيّب جزايرى در قم چاپ شده است.
ـ شرح التهذيب كه شيخ آقا بزرگ آن را از يكى از متأخران دانسته و مى گويد: «از شرح علامه مجلسى و محدث جزايرى در آن نقل شده است». ۷

1.همان، ج ۱۳، ص۱۵۷.

2.همان، ج ۱۳، ص۱۵۶.

3.همان، ج ۱۳، ص ۱۵۸ و ج ۶، ص ۵۳.

4.همان، ج ۱۳، ص ۱۵۷ و ج ۶، ص ۲۵۷.

5.مجلس، ج ۲۶، ص۱۹۶، ش۷۷۰۳؛ الذريعة، ج ۲۲، ص۱۱۳ و ج ۱۳، ص ۱۵۸ ـ ۱۵۹.

6.الذريعة، ج ۱۳، ص ۱۵۷ و ج ۱۶، ص ۱۸.

7.الذريعة، ج ۱۳، ص۱۵۶.

صفحه از 233