تفاسير روايی قرن يازدهم هجری - صفحه 243

و اين كه قرآن تبيان همه چيز است، و نيز منع از تفسير به رأى، و بالاخره شفاعت قرآن) ارائه داده است.

شيوه فيض در نقل روايات

فيض روايات تفسيرى صافى را با حذف همه اسناد، از كتابهايى نظير كافى، فقيه، استبصار، تهذيب، عيون الأخبار، معانى الأخبار، خصال، توحيد، امالى، مجالس، اكمال، احتجاج، تفسيرهاى عياشى، قمى و مجمع البيان، با تصريح به نام آنها نقل مى كند.
مؤلّف، خود در اين زمينه مى نويسد كه در ذكر مصادر روايات، به جاى اسم كامل كتاب، به اسم مؤلّف و يا بخشى از نام كتاب (مضاف)، بسنده كرده است؛ مثل: «عيون» به جاى «عيون الأخبار» و «اكمال» به جاى كتاب «اكمال الدّين و اتمام النّعمة»؛ و از تفسير منسوب به امام عسكرى(ع) به «تفسير امام» تعبيرمى كند. ۱
با همه اين اوصاف، چون اسناد روايتها حذف شده، آگاهى بر چگونگى آنها از جهت سند و متن، با مشكل روبروست و لازم است به مأخذ اصلى مراجعه شود.
تأليف اين تفسير، در سال 1075 به انجام رسيده است. طبع هاى متعددّى از اين كتاب صورت گرفته و طبع اخير آن در ده مجلّد، از سوى «دار المرتضى للنّشر» منتشر شده است.

3 ـ الأصفى

تفسير اصفى، يكى ديگر از آثار تفسيرى فيض كاشانى و برگزيده اى از تفسير صافى است.
آقا بزرگ تهرانى در الذريعه درباره اين اثر مى نويسد: «تفسير اصفى، موجز تر از تفسير صافى است؛ چرا كه مؤلّف تنها به تفسير اهل البيت(ع) اكتفا كرده است». ۲ سپس اضافه مى كند كه مؤلّف در نقل روايات از معصومين، تعبير به «قال» يا «فى رواية» مى كند و در نقل

1.تفسير الصّافى، ج۱، ص۶۶

2.الذّريعة، ج۲، ص۱۲۴

صفحه از 262