الطيالسى الفارسى (م204ق.) پيش از اينها تهيّه شده است و ترتيب تاريخ وفاتهاى اينان، مؤيّد همين سبقت است. ^۱
آقاى فؤاد سزگين، بر اين عقيده است كه «مسند» در اواخر قرن دوم هجرى پديدار شد كه در آن زمان، طبق نام صحابه، مجموعه هايى فراهم آمد كه هر كدام نام مسند به خود گرفت. ^۲
با تتبّع در كتب حديثى، در مى يابيم كه مجموعه هاى حديثى پيامبر (ص) از طريق يكى از امامان معصوم (ع) ـ كه مسند ناميده شد ـ در دوران حضرت باقر (م114ق.) و حضرت صادق (ع) پديد آمده اند.
تأليفات بسيارى از محدّثان(كه در هر كدام، روايات يكى از بزرگان متأخّر از عهد صحابه به طريق متّصل، از پيامبر ذكر شده) از اين قبيل است؛ چنانچه 300 مسند، بويژه براى اهل بيت (ع)، تأليف شد. ^۳

تعداد مسندها

در شمارش مسندها، حاجى خليفه، 58 مسند ^۴ و اسماعيل پاشاى بغدادى، 10نمونه افزون بر آنها ^۵ و شيخ آقا بزرگ تهرانى،21 مورد ديگر ^۶ را معرّفى كرده اند. مرحوم استاد سيّد محمّد صادق بحر العلوم نيز 12 مورد بر اين شمار افزوده است. ^۷ جمله اين يافته ها، در مقاله محقّق گرانقدر محمّد جواد حسينى جلالى(در مقدمه «مسند الرّضا ـ ع ـ ») گرد آمده است. ايشان، در مجموع، 102