گفتاري درباره دانشكده علوم حديث - صفحه 214

و ضعاف ـ تدوين كرده اند؛ در حالى كه كتب «الضُعفاء» مربوط به رواتِ احاديثِ شيعى، يا ضعيف و مردود شناخته شده و يا بسيار معدوداند، و يا آنكه در خزانه كتب و كتابخانه هاى جمهورى اسلامى ايران و ساير ممالك، ناشناخته ميان قفسه ها هستند و يا در طاقچه ها و غرفه هاى كتابخانه هاى شخصى جاخوش كرده اند و محدّثان را بدانها انس و آشنايى نيست.
زواياى زيادى در بحث مربوط به احاديث وجود دارد كه در اين مجال كوتاه نمى توان آنها را برشمرد. از اين زوايا، نمونه هايى به عنوان مواد درسى در دانشكده علوم حديث پيش بينى شده كه بايد گفت با همه تنوعِ آن، اندكى است از بسيار كه در دوره كارشناسى در مدّ نظر است، و إن شاءالله با تأسيس مقطع كارشناسى ارشد و دكترى در علوم حديث، بايد زواياى ديگرى را پيش بينى كرد و گامهاى بلندترى به سوى شناخت همه جانبه احاديث برداشت.
يكى از فضلاى معاصر، حجةالاسلام عطاردى، خودكفا و به تنهايى توانستند مسانيدى از معصومين(عليهم السلام) را مدوّن سازند كه به چندين مجلّد مى رسد؛ اين كار، خود گامى است به سوى هدفى كه بايد همه فُضلا، آن هدف را پى گيرند.
احاديثِ شيعى، شمارِ بسيار فراوانى را مى پردازد كه در مقايسه با احاديث اهل سنّت، بى اندازه چشمگير و شايان توجّه است. كتاب «الكافى» مرحوم كلينى(رضوان الله تعالى عليه) به تنهايى شامل حدود شانزده هزار حديث است كه رقم اين احاديث، از مجموعِ احاديثِ صحاحِ سته اهل سنّت فزونتر است. گذشته از كتاب «الكافى» و سه كتاب ديگر از كتب اربعه، دهها و بلكه صدها مجامع حديثىِ شيعه در دسترس قرار دارد كه نمونه هايى از آنها، بحارالانوار مرحوم مجلسى و عوالم العلوم شيخ عبدالله بحرانى است؛ مجامعى كه مجلّدات آنها در چاپهاى كنونى از رقم صد، فراتر مى رود.
على رغم آنكه چنان كتابهايى در گردآورى و بررسى و نقد احاديث شيعى فراهم آمده، جا دارد بگوييم هنوز در مورد حديث شيعه و مباحثِ مربوطِ به آن، در نيمه راه و يا بايد گفت در آغاز راه قرار داريم. با توجّه به تحقيقاتى كه ديگران درباره احاديث انجام دادند و با طبع و نشر كتب خطّى، انبوهى از كتب را در دسترس پيروانشان نهادند، ما درباره احاديثِ خود كوششى فراخور روايات معصومين(ع) مبذول نداشته ايم.

صفحه از 228