گفتاري درباره دانشكده علوم حديث - صفحه 217

مى دهد. اهل سنّت غالباً قيد و كتابتِ حديث را به خاطر روايتى كه ظاهراً (و بلكه باطناً) ساختگى است به عهده تعويق مى اندازند و شروع اين كار را از سده دوم هجرى وانمود مى سازند، و احياناً در توجيهِ حديثِ موضوعِ: «لاتكتبوا عنّى ومن كتب عنّى غير القرآن شيئاً فليمحه» ـ به خاطر وجود روايات عديده اى كه رسول اكرم(ص) به قيد و كتابتِ حديث اذن و رخصت و بلكه فرمان مى داد ـ سخنان پريشانى را بازگو مى سازند كه ما را سزا نيست در اين جايگاه به تفصيل چنين مجملى دست يازيم.
در اينجا به مناسبت ـ كه سخن از قيد و كتابتِ حديث به ميان آمد ـ سزاست يادآور شويم كه رسول اكرم (چنانكه در احاديثِ اهلِ سنت آمده است) با بيانِ «قيّدوا العلم بالكتاب» و امثال آن، مردم را به نگاهبانى از علم و به بند كشيدن آن سفارش مى فرمود. و منظور آن حضرت از علم، همان احاديثى بود كه بيان مى فرمودند. بايد توجه داشت كه مراد از علم، عبارت از خداشناسى و احكام و تكاليفى است كه با خداشناسى پيوند دارد. اگر فرموده اند: «اُطلبوا العلم ولو بالصين»، علمى است كه هدفِ آن خداشناسى است و يا سرانجام به خداشناسى منتهى مى گردد؛ چنانكه علامه مجلسى صريحاً يادآور مى شود منظور از علم در حديث يادشده، خداشناسى [و شناخت تعاليم او] است. بدين ترتيب مى بايد بيانات آن حضرت را همزمان با حيات او مى نگاشتند.
بارى، در رشته علم الحديث، دروسِ متناسبِ ديگرى نيز برنامه ريزى شده است كه مى توان با مراجعه به كتاب «راهنماى برنامه ريزى دوره كارشناسى علوم حديث» ۱ بر آنها اطّلاع يافت. ۲
 در رشته «مصطلح الحديث» درسهايى تنظيم شده كه در رأس آنها چهار واحد درسى تحت عنوان «ارزش احاديث از ديدگاه فرق مختلف اسلامى» جلب نظر مى كند. حديث، گنجينه ارجمندى است كه مى تواند در كنار قرآن، نقش اساسى در ارائه و تبيين

1.اين كتاب، مصوّبه مورّخ ۲/۷/۱۳۷۴ در شوراى عالى برنامه ريزى وزارت فرهنگ و آموزش عالى است كه كار تحقيق و تدوين آن را كميته تخصّصى الهيات و معارف اسلامى (در گروه علوم انسانىِ شورا) به انجام رسانده است.

2.عناوين واحدهاى درسى اين رشته را، در ضميمه دوم اين گفتار، بجوييد.

صفحه از 228