احكام اسلامى و تعاليم و فرهنگ اين آيينِ آسمانى به عهده گيرد. روشن است كه صِرف مراجعه به كتاب الله نمى تواند ما را درباره زوايا و جزئيات اين آيين الهى بسنده و كارساز باشد؛ چراكه رسول اكرم(ص) به هردو يعنى كتاب و عترت (كه حاملان امين و راستين سنّت و حديث بوده اند) توصيه فرمودند.
آن گاه درس «مصطلحات حديث» و واژه هاى اصطلاحى حديث ـ كه اعتبار و يا عدمِ اعتبارِ حديثى را خاطرنشان مى سازد ـ در شش واحد برنامه ريزى شده است. در اينكه آيا اين علم در ميان فريقين از چه زمانى سامان يافته، عجالةً با توجّه به كتبِ فراوانى كه در كتابخانه هاى عمومى و شخصى ناشناخته مانده اند، نمى توان قاطعانه رأيى را اظهار كرد. هرچند كه مى گويند نخستين كتابِ مدوّنى كه شيعه در مصطلح الحديث سامان داد، كتابِ «غنية القاصدين فى اصطلاحات المحدّثين»، از آنِ شهيد ثانى است، امّا اين سخن را جاى تأمّل است.
كاربرد تعبيرِ «مصطلح الحديث» يا «اصطلاحات حديث» درباره اين رشته، بسيار درست و بجاست. از اين علم، گاهى به عنوان «دراية الحديث» نام مى برند كه چندان با محتواى اين علم سازگار نيست؛ زيرا «درايةالحديث» در نصوص دينى، به معناى فهم و درك و عمل به مضمون حديث است: «حديث تدريه خير من ألف ترويه»؛ لكن اين تعبير (يعنى دراية الحديث) از ديرباز به جاى «مصطلح الحديث» از رواج و تداول برخوردار شده، و غالباً دانشمندان متأخّر و معاصر، همين تعبير را در تدوين كتب و حتى محاورات علمى به كار مى برند.
در رشته مصطلح الحديث، دروسِ ديگرى كه در سطح كارشناسى ـ از ديدگاه برنامه ريزان ـ ضرورى مى نمود، با ذكر سرفصل دروس و منابعِ اصلى و فرعى ـ مانند دو رشته ديگر ـ طراحى شده كه علاقه مندان مى توانند با مراجعه به كتاب راهنماى برنامه ريزىِ رشته علوم حديث، بر اين مهم واقف گردند. ^۱
سومين رشته دانشكده علوم حديث، عبارت از «رجال الحديث» است كه در طليعه آن، درسى تحت عنوان «شناخت صحابه» پيش بينى شده كه آيا بايد بر وثاقتِ صحابه ـ بدون چون و چرا ـ صحّه گذاشت و يا اينكه بايد بدون هيچ تعصّب و يكسويه نگرى، شخصيتِ آنها