و نظائر اين الفاظ است كه هر يك را در مورد خاص كه صريح است يا اشاره قريبه شرح داده اند .
اما الفاظ جرح بسيار است مانند : « ضعيف » ، « كذّاب » و« وضاع » و « غالٍ » و« مضطرب الحديث » و« متروك » و« مرتفع القول » و« متّهم » و« مخلّط » و« ساقط » و« واهٍ » و « ناسى » و« لاشى ء » و« ليس بذاك » و نظائر آنها نيز كثير است .
و داعى در نقل اين اصطلاحات غرض جز اطلاع و آگاهى اهل حديث ندارد ، شايد از التفات و توجّه يكى از ايشان در شناسائى يكى از اخبار و آثار ائمه اطهار عليهم السلامنجات و استخلاصى از مهالك قيامت مرا حاصل آيد .
تحمُّلٌ لمن تأمَّل
مطلب چهارم : در اقسام سبعه وجوه تحمّل است
بدان راوى هر روايت استنادش يا به معصوم است يا به غير معصوم ، على أىّ حال به نحو اجمال وجوه تحمّل حديث هفت قسم است :
اوّل : سماع است ؛ يعنى راوى از معصوم و غير معصوم كه استاد او است بدون واسطه يا از حفظ يا از روى كتاب روايتى را بشنود ، و اين قسم أعلى اقسام تحمل است چنانكه شهيد عليه الرحمة فرمود : والسّماع ارفع الطرق عند جمهور المحدثين ، وعبارت راوى است در سماع از امام و استاد : « حدّثنى » يا « حدّثنا » ، « أخبرنى » يا « أخبرنا » ، « أنبأنى » يا « نبَّأَنَا » ۱ .
وشيخ مرحوم فرمود : السماع منه توجّه الخطاب إليه وحده أو مع غيره ، وهذا أعلاها لسلامته عن احتمال الاشتباه والقصور المتطرّق إلى ما عداه .
و بر اين بيان فروعى تفريع فرموده اند .
