و مستحبات مانند « مفتاح الفلاح » مرحوم شيخ بهائى عليه الرحمه ، و اين كتاب شريف از آن جناب به دست نيامده است .
و صاحب ابن عباد كافى الكفاة فرمود در احوال حضرت عبدالعظيم : وله كتاب يسميه كتاب « يوم وليلة » وكتب ترجمتها روايات عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى .
وقد روى عنه من رجالات الشيعة خلق كأحمد بن أبى عبداللّه البرقى [وأحمد بن محمد بن خالد ] ¹ وابو تراب الرويانى ² .
و از اين كلمات دانستى مرحوم صاحب بن عباد كتابهاى حضرت عبدالعظيم را ترجمه كرده است كه تمام آنها روايات است .
و از عبارت « وكتب ترجمتها » ³ معلوم است آن بزرگوار كتاب بسيار تأليف فرمود ، و شايد اسم مجموعه كتاب صاحب عليه الرحمة روايات آن جناب بوده است .
و ديگر فرمود : خلق بسيارى از رجالات شيعه از وى روايت كرده اند مانند احمد و ابو تراب به نحوى كه ذكر مى شود .
و هر آنكه بخواهد از اسلوب كتاب « يوم و ليله » حضرت عبدالعظيم آگاه شود ، خوب است كتاب « يوم و ليله » شيخ الطايفه شيخ طوسى عليه الرحمه را به دست بياورد ؛ از آنكه داعى در تعداد كتب مؤلفه آن مرحوم ديده است ، و در زمانهاى ائمه طاهرين جمعى از اصحاب را به خاطر دارم كتابها به اين اسم نوشته اند از آن جمله يونس بن عبدالرحمن است .
و در حديث است : دو نفر از ائمه اطهار كتاب او را ديدند و برايش ترحيم فرستادند :
اول : حضرت جواد عليه السلام بود كه به عيادت يكى از اصحاب تشريف بردند بر بالاى سر او اين كتاب را ديدند از اول تا به آخر ورق زدند ، آن گاه فرمودند : « رحم اللّه يونس !

و مانند كتاب معاوية بن عمّار و كتاب ابان بن تغلب و كتاب ابان بن عثمان و كتاب جميل بن دراج و كتاب جرير بن عبداللّه و كتاب على بن جعفر و كتاب على بن يقطين ، وكتاب على بن اسباط و هزار كتاب يونس بن عبدالرحمن در ردّ عامه واهل سنت و جماعت ، و كتاب ابن ابى عمير .
و مرحوم مجلسى در « اربعين » فرمود : كتب ابن أبى عمير مشهور است در نزد محدثين در اصول اربعه در نزد ما .
و مرحوم ميرزا در مسأله تعادل و تعارض استشهاد كرده است در حجيت اخبار مضبوطه در « كافى » از ابن ابى عمير ^۱ .
و تا كنون اگر بخواهند تعداد كتب تمام علماء اعلام را نمايند از يكصد هزار كرور علاوه مى شود ، همانا تمام آنها در شرح اصول و فروع اين دين و مذهب حق بوده است .

در كتب مؤلّفه حضرت عبدالعظيم عليه السلام است و كتاب يوم و ليله و معنى آن و كسانى كه بدين اسم كتاب نوشته اند

و در عنوان اين روح و ريحان عرض كردم : اخبار مرويه از حضرت عبدالعظيم عليه السلام را صدوق طاب ثراه كتابى مدون فرمود ليكن از خود آن بزرگوار چند كتاب در كتب رجال مذكور ا ست : يكى « خطب اميرمؤمنان عليه السلام » است ^۲ و ديگرى كتاب « يوم و ليله » است ، و ظاهراً معنى كتاب « يوم و ليله » اعمالى است كه بر حسب اخبار از ائمه طاهرين با اذكار خاصه روايت شده است كه بايد هر مكلّفى در تمام روز و شب بجا آورد از واجبات