189
روح و ريحان ج3

يكى به سوى شيخ سعيد ابو جعفر طوسى ، و يكى به سوى شيخ صدوق ابى جعفر بن بابويه است ، و يكى به سوى شيخ ابو عمرو كشى ، و يكى به سوى احمد بن عباس نجاشى رحمهما اللّه تعالى است .
و مرحوم ميرزا در طريق روايت صدوق از حضرت عبدالعظيم عليه السلام فرمود : آنچه كه در آخر « من لا يحضره الفقيه » است .
خلاصه سهل بن زياد رازى موثق است و به قول جمعى مراسيل وى بهتر است از مسانيد سائرين از رواة .

[احمد بن ابى عبداللّه برقى]

دوم : احمد بن ابى عبداللّه ابو جعفر برقى است ، و « برقه » از نواحى بلده قم است ۱ و اصل وى كوفيست : و صاحب كتاب « بصائر » اخبار و روايات او را بسيار نقل كرده است ، و كتاب « محاسن » برقى مشهور است ، و جدّ سوم وى بعد از شهادت زيد بن على بن الحسين در حبس يوسف بن عمر وفات كرد ، فرزندش عبدالرحمن از كوفه فرار كرده به قم آمد و در آن ساكن شد ۲ .
و ابو جعفر برقى صاحب كتابى است مشتمل بر يكصد باب از ابواب فقه كه در آنها اصول و فروع و توحيد و علل شرعيه مندرج است .
و ابن غضائرى گفته است : برقى در سال دويست و هفتاد و چهار وفات كرد . كلام در اين است برقى كدام است : آيا احمد است يا محمد ؟ شيخ طوسى و نجاشى احمد بن خالد را برقى نوشته اند نه پسرش محمد بن احمد را ، و اگر هر دو برقى باشند صحيح است ، و صدوق عليه الرحمه فرمود : ما كان فيه عن عبدالعظيم بن عبداللّه الحسنى فقد رويته عن محمد بن موسى المتوكل ، عن على بن الحسين السعدآبادى ، عن احمد بن ابى عبداللّه البرقى ، عن

1.در كتب رجال نسبت به « برقه رود » داده شده ، مانند رجال ابن داود : ۲۷۲ شماره ۴۴۷ ، نيز بنگريد به : معجم البلدان ۱/۳۹۰ .

2.نقد الرجال ۱/۱۵۴ ـ ۱۵۵ ، مجمع الرجال ۱/۱۳۸ .


روح و ريحان ج3
188

سَنَدٌ معتَمدٌ

مطلب هشتم : در اسامى اشخاصى است كه از حضرت عبدالعظيم روايت حديث كرده اند

اما كسانى كه راوى حضرت عبدالعظيم عليه السلام بوده اند و احاديث از آن جناب روايت نمودند چند نفر از ايشان را بنويسم :

[سهل بن زياد آدمى]

اول : ابو سعيد سهل بن زياد آدمى رازى است كه معاصر ابوالحسن ثالث عليه السلام بود و از سه نفر از ائمه روايت كرد و وى از اهل رى است .
بعضى از علماء رجال او را تضعيف كرده اند براى اعتمادى كه به مراسيل و مجاهيل داشت ، و وفاتش در سال دويست و پنجاه و پنج بود ، و احمد بن محمد اشعرى او را از بلده قم بيرون كرد به جهت نسبت غلو و كذب به رى فرستاد ، و وى را با حضرت امام حسن عسكرى عليه السلام مكاتبه ايست ۱ .
و داعى غالب رواياتى كه در كتاب « روضه كافى » ۲ است از سهل بن زياد ديده است ، و يكى از طرق روايت صدوق و محمد بن يعقوب طاب ثراهما به اوست چنانكه در اواخر كتاب « من لا يحضره الفقيه » ۳ صدوق عليه الرحمه فرمود : وما رويته عن على بن احمد بن موسى رحمه الله ، عن محمد بن أبى عبداللّه الكوفى ، عن سهل بن زياد الآدمى ، عن عبدالعظيم عليه السلام .
و ايضاً طرق روايت مرحوم ميرزا محمد ابن على مرحوم استرآبادى صاحب كتاب « رجال » به علاّمه اعلى اللّه مقامه است ، و علامه رحمه اللهفرمود : طريق روايات ما متعدده است :

1.در باره سهل بن زياد آدمى رجوع كنيد به : رجال شيخ طوسى : ۳۷۵ شماره ۵۵۵۶ ، الفهرست : ۱۴۲ شماره ۳۳۹ ، معالم العلماء : ۹۲ شماره ۳۸۳ ، وى او را تضعيف كرده است ، خلاصة الاقوال : ۳۵۶ شماره ۲ ، رجال ابن داود : ۲۴۹ شماره ۲۲۹ .

2.مانند كافى ۸/۳۳ ح ۶ ، ۴۹ ح ۱۰ ، ۵۰ ح ۱۱ ، ۵۷ ح ۱۸ ، ۶۹ ح ۲۵ و۲۶ . .

3.من لا يحضره الفقيه ۴/۴۶۸ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 177625
صفحه از 427
پرینت  ارسال به