و ديگر اعتمادى كه مرا در اين زمان بر بعضى كتابهاى سنّيان است شايد به اخبار برخى از ابناء زمان خودمان نباشد ؛ از آنكه قليلى از سنّيان احاديثى كه از ائمه طاهرين عليه السلام بيان كرده اند كه هر يك از آن را با احاديث شيعه موافق و مطابق يافته ايم اما ديگران اعتماد به اخبار سنيان كرده اند و در كتابهاى شيعه با آنكه مطابق آنرا نيافته اند ياد كرده اند .

فيمن حفظ اربعين حديثاً

در ثواب آنكس چهل حديث حفظ كند و اجر آن و معانى چهل حديث

بدان هر يك از علماء قدماء اماميه كه مشرب و مذهب خود را بر نشر احاديث آل رسول عليهم السلام قرار داد براى ميمنت و حسن خدمت به شرع و شريعت چهل حديث از احاديث صحيحة الاسناد نبوياً أو إمامياً انتخاب كرده من اوله إلى آخره شرحى نوشت ، و آنچه با دقت نظر و حقايق آن يافت نگاشت و به همين طريق علماء سنت و جماعت هم مشى كردند و كتابهائى كه موسوم به « اربعين » است از فريقين بسيار است ، و جهت اقتصار به عدد اربعين براى روايت نبويّه صلى الله عليه و آله است كه مأخذ و سند عامه و خاصه است .
اما روايت عامه بدينگونه است : قال رسول اللّه صلى الله عليه و آله « من قرأ على امّتى أربعين حديثاً كنت له شفيعاً يوم القيامة »^۱ . و معنى آن واضح است .
اما در كتب خاصّه مرويست از حضرت نبوى صلى الله عليه و آله : « من حفظ اربعين حديثاً من السنّة كنت له شفيعاً يوم القيامة »^۲ .

و مشهور است ، و تغيير معانى آيات و تأويل بعضى از آنها در ذمّ حضرت امير عليه السلام و مدح قاتل آن بزرگوار در كمال وضوح است .
بلى مرحوم شيخ طوسى فرموده است : جائز است عمل به اخبارى كه اماميه در كتب متداوله دائره مدوَّن فرموده اند و عمل اصحاب هم بر همين است ، و اخبار سنّيان در صورتى كه از معارض سالم باشد نيز چنين است ^۱ .
و در « عده » ^۲ فرمود : جائز است عمل به اخبار مخالفين در وقتى كه از امامهاى ما روايت نمايند ، و در روايات اصحاب ما هم مخالف و معارضى نداشته باشد ، و حضرت صادق عليه السلام فرمودند : « لو انزلت بكم حادثة لا تجدون حكمها فيما روى عنّا فانظروا إلى ما رووه عن على عليه السلام فاعملوا به »^۳ .
يعنى : اگر حادثه اى بر شما نازل شود و حكمى از براى آن ندانيد در آنچه روايت شده است از ما اهل بيت ، پس نظر كنيد به آنچه روايت از حضرت امير عليه السلام كرده اند ، آنگاه عمل نمائيد .
و عمل طائفه بر روايت حفص بن غياث و غياث بن كلوب و نوح بن دراج و سائرين از عامه است كه از ائمه طاهرين عليهم السلام روايت نموده اند و منكر نشده اند و خلاف هم ظاهر نشده است ، عجالتاً از هر گونه تسامح در اخبار توان تحمل كرد و از هر طريقى هم تأمل محتمل است مگر از اين طريق و آنكه اجتهاد در برابر نص كند و عقيده اش بر جعل و وضع حديث باشد پس از طريق ايشان نبايد رفت و بر حديث ايشان هم نبايد اعتماد نمود كه آنچه اينان و اين فتره دونان كرده اند و بر آن رفته اند از اصول و فروع مشركان و كافران فرا گرفته اند رفته اند و برفته اند .