و اقوى اجراً مى باشد ، و اخبارى كه در كثرت اجر و ثواب زيارت آن بزرگوار رسيده است براى هيچ يك از ائمه نرسيده است ، و اقوى از زيارت آن سيّد مظلوم شهيد زيارت حضرت ختمى مآب صلى الله عليه و آله وسلماست ، و از اين جهت فرموده است : « هر كس هر يك از اوصياء و خلفاء مرا زيارت كند هر آينه به زيارت من آمده است » .
پس مشبه به در اين محلّ زيارت حضرت رسول صلى الله عليه و آله وسلماست ، زيارت حضرت رسالت صلى الله عليه و آله وسلماقوى و اشمل است از تمام زيارات ، و از اين جهت براى تحريص و تشويق محبّين و شيعيان فرموده اند : « زيارت كردن هر يك از امامان زيارت خاتم پيغمبران صلى الله عليه و آله وسلماست » .
و در اخبار كم است تشبيه كردن زيارت ائمه عليهم السلام را به يكديگر به جهت اختلافات و خرافاتى كه در عقايد و مذاهب فاسده مردم بوده ، و اعتنا و اعتمادى چندان به مزار ائمه هدى عليهم السلامنداشتند ، و در زمان بنى اميّه و بنى عبّاس كه غالباً دوستان ايشان در كمال خوف و تقيّه بوده اند و اخبار كثيره كه در ثواب زيارتشان رسيده است تماماً براى خواص از دوستان و متقين از دوستان بيان شد ، اما اشاعه و ترويج آن اخبار بعد از خلافت بنى عبّاس شد ، پس فرمودند : « به زيارت ما دوستان ما بيايند براى آنكه تجديد عهد ولايت و محبّت نمايند از آنچه در روز نخست از ايشان مأخوذ شد » .
حال كسى را كه ممكن نيست به زيارت ايشان رود خوب است به زيارت صلحاء از دوستان ايشان برود كه تجديد عهد در خدمت صالحين از محبّين هم تجديد عهد در خدمت ايشان است فرق نمى كند .
و معنى صلاحيّت اتقان ايمان و متانت دين و رزانت اسلام است ، و آثار قوت اسلام و ايمان تبعيّت فرمايشات حضرت ختمى مآب صلى الله عليه و آله و اوصياء مكرّمين آن بزرگوار است . پس هر آن كس اطاعت اوامر الهيّه نبويّه و قواعد شرعيّه را نمود كما ينبغى مؤمن و صالح است و در حيات و ممات بايد او را زيارت نمود .

پس زيارت صلحاء شيعه زيارت ايشان است اما به طريق كمال و تمام ، اول كلام است ، يعنى : كسى كه برمى خيزد از خانه اش و جلاء وطن مى نمايد و صدمات چند بر خود راه مى دهد و بذل مال مى كند و به كربلاء مى رود به هر عنوان ، ايمانى كه دارد با آنكه به زيارت حضرت عبدالعظيم از طهران مى آيد يكى است با تساوى مرتبه ايمان ، پس « افضلُ الاعمالِ أحْمَزُها »^۱ چه معنى دارد ؟ اين جزاء منافى با كرم حق است .
آرى چه بسيار كسانى كه به زيارت سيد مظلومان مى روند و هيچ قسم ثواب و بهره اى براى زيارت ايشان نيست و مع هذا زائرند ، پس چه ضرر دارد زائر حضرت عبدالعظيم زائر جناب سيّد الشهداء ـ ارواحنا له الفداء ـ باشد به نحوى كه مذكور شد .
و اگر كسى گويد : از اين اخبار عموم فهميده مى شود و تخصيص بر خلاف اصل و قانون است .
همانا در جواب ، اخبار خاصه و احاديث مخصّصه مرويّه از ائمه طاهرين را بيان مى نمائيم ؛ و اگر به عمومات و اطلاقات اخبار بپردازيم قدرى امر مشكل و صعب مى شود و آن حكايت فضل و بذل الهى است ، غير از نظر به آيات و اخبار منقوله از ائمه اطهار است .

وجوهى در مشابهت زيارت حضرت عبدالعظيم به زيارت جناب خامس آل عباء عليه السلام

حال اختصاص زيارت حضرت عبدالعظيم را از زمره امامزادگان غير از سائرين به آن بزرگوار چند وجه به نظر رسيده است :

وجه اوّل

سابقاً عرض شد ، اجمالاً تشبيه كردن زيارت حضرت عبدالعظيم را به زيارت جناب سيّد الشهدا عليه السلام براى آن است كه از هر زيارتى زيارت جناب امام حسين عليه السلام اصوب