53
روح و ريحان ج3

القاب خاصه تمجيد كرده است ۱ و فرموده است : مرحوم ملا فتح اللّه معاصر سيد مرحوم رساله اى در بناء خانه كعبه نوشته است ، و رساله مرحوم سيد را به آن ضم كرده است و آن رساله را به كتاب « مصباح كبير » مرحوم شيخ طوسى ملحق نموده اند در مبحث حج .
و مدفن مرحوم سيد در مقابر عبدالمطلب است نزديك قبر مرحوم ميرزا محمد استرآبادى و مرحوم ملا محمد امين استرآبادى و مرحوم شيخ محمد سبط شهيد ثانى .
و در حق مرحوم سيد ميرزا فرمود : مجتهد زمانه الشريف المقتول الشهيد مؤسس بيت اللّه الحرام العالم الربانى آقا ميرزا زين العابدين الكاشانى ۲ .

فريضه پنجم در معنى جهاد است

الفريضة الخامسة : الجهاد

قال اللّه تعالى « يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ . . »۳ . . إلى آخره ، عن « مجمع البحرين » ۴ : جهاد بكسر جيم مصدر « جاهَدَ يُجاهِدُ جِهاداً ومُجَاهَدَةً » است ، و بفتح جيم زمين صلب را گويند ، و در اصطلاح فقهاء و علماء و شرع بذل جان است براى اعلاء كلمه اسلام و اقامه شعائر ايمان .
بدان جهاد بر دو قسم است : جهاد ظاهر و جهاد باطن ، اما ظاهر معنى آن ظاهر است ، و خداوند در قرآن به خاتم پيغمبران صلى الله عليه و آله در چند موضع امر به جهاد ظاهر كرده است از آن

1.تعبير صاحب رياض چنين است : السيد السند الشهيد الامير زين العابدين . . السيد الاجل الموفق الفاضل العالم الكامل الفقيه المحدث المعروف ، كان من اجلّ تلامذة المولى محمد امين الأسترآبادى فى علم الحديث ، وقد قتل فى مكة المعظمة شهيداً لأجل تشيّعه .

2.رياض العلماء ۲/۴۰۰ . اين فرموده را صاحب رياض از مولى فتح اللّه بن مولى مسيح اللّه كه معاصر امير زين العابدين بوده در حقّ وى نقل كرده است . نيز بنگريد به خاتمة المستدرك ۲/۱۸۶ .

3.توبه : ۷۳ .

4.مجمع البحرين ۱/۴۱۸ ماده ( جهد ) .


روح و ريحان ج3
52

در عرض و طول حجر اسماعيل و اماكن ديگر است

اما حجر اسماعيل ديوارى است كوتاه و مستدير مانند نصف دائره مقابل عرض ركن شامى ، و ارتفاع آن ديوار دو ذراع است ، و عرض آن همين مقدار است ، و طول آن عرض كعبه است ، و در طرفين حجر دو فجوه و راه است كه عرض هر يك دو ذراع و نيم است .
اما ميزاب قطعه اى از چوب است كه بر او صفحه هاى نقره اى مذهّب است و طول ميزاب چهار ذراع و نيم است و عرض آن دو ثلث ذراع و آنچه در طول داخل ديوار است به ذراع بنّاها دو ثلث ذراع است ، در نزديك به ديوار دائره اى از نقره است براى نگاهدارى او ، و نيز دائره اى از طول دارد و وثائق ثلاثه از نقره در سه موضع آن .
اما حطيم بين در خانه است و حجر الاسود و آن محل افضل بقاع ارض است .
اما مُستجار در پشت خانه كعبه مقابل باب است و نزديك به باب مسدود تا ركن يمانى .
اما شادُرْوانِ اصلى كه احاطه به تمام خانه دارد ارتفاع آن دو ثلث شبر است و عرضش نصف ذراع ، و بر پشت آن گچ ريخته شده است ، و الواح رخام كه طولاً يك ذراع و نيم است بر آن منصوب و خميده است كه كسى بر آن نتواند بايستد .
و طول مسجد الحرام چهار صد ذراع است و عرض آن دويست و هفتاد ذراع و نوزده در دارد ۱ و منافذى كه به آن درهاست سى و نه است .
و در بنى شيبه بين صفا و مروه است نزديك به خانه عباس بن عبدالمطلب و ظاهراً از غير كتاب مسطور معلوم است : مسافت بين صفا و مروه چهار صد و نود و سه گام است و از باب صفا تا كوه صفا هفتاد و شش گام است ، و وسعت صفا هفده گام است و چهارده پله دارد و سه ميل بينهما فاصله است .
خلاصه : مرحوم ميرزا عبداللّه اصفهانى در كتاب « رياض العلماء » ۲ از سيد مرحوم به

1.و در اين سنوات ابواب بيت شريف افزون شده است . ( حاشيه مؤلف رحمه الله ) .

2.رياض العلماء ۲/۳۹۹ .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 177604
صفحه از 427
پرینت  ارسال به