خودش را از براى قيام اين فريضه واجبه الهيّه ، و اگر معنى تصليه اطفاء حرارت باشد هر دو معنى در اين آيه ملحوظ است ، قال اللّه تعالى ¹ : قوموا الى نيرانكم التى اوقدتموها على ظهوركم فاطفؤوها بصلاتكم ² .
و مراد از «نيران» شايد ارتكاب گناهان و توجّه به غير خداوند سبحان بوده باشد كه موجب دخول در آتش آخرت است ، يعنى : غير خدا را مالك نفع و ضرر و مُعطى خير و شر ندانيم و تعديل ميزان اخروى را از وى تمنّا كنيم ، پس حرارت مشتعله از توجّهات به غير حق و معاصى موبقه را از نزول رحمت خاصه و بَرْد يقين به صلوة واجبه اى كه توجّه الى الحق است ، به مفاد « وَجَّهْتُ وَجْهِىَ لِلَّذِى فَطَرَ السَّماوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفاً وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ » ³ بايد خاموش نمائيم .
و در رساله « اسرار صلاة » ⁴ مرحوم شهيد ثانى است : وقتى كه انسان مى خواهد نماز كند شيطان مى آيد و مى گويد : به اين طريق بكن و بگو ، پس بعد از فراغت نمى داند كه چه كرده است . پس نماز مجرّد تلفظ به لسان نيست بايد قلب را هم از صفات ذميمه تطهير كرد و به تقوا تعمير نمود . پس طبيعت شيطانيّه را كه « نَارُ اللّهَ الْمُوقَدَةُ * الَّتِى تَطَّلِعُ عَلَى

فريضه اولى در معنى «نماز» است

الفريضة الاولى : الصّلاة

وقال اللّه تعالى : « إِنَّ الصَّلاَةَ كَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ كِتَاباً مَوْقُوتاً »^۱ و ايضاً « أَقِيمُوا الصَّلاَةَ وَلاَ تَكُونُوا مِنَ الْمُشْرِكِينَ »^۲ .
و « صلاة » در لغت به معنى رحمت است و دعاء ^۳ ، اگر نسبت به حق دهند آن رحمت است كقوله تعالى : « هُوَ الَّذِى يُصَلِّى عَلَيْكُمْ »^۴ ، و اگر نسبت به ملائكه دهند رحمت و استغفار است كقوله تعالى « هُوَ الَّذِى يُصَلِّى عَلَيْكُمْ وَمَلاَئِكَتُهُ »^۵ ، و خداوند در استغفار ملائكه فرموده است : « وَيَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا »^۶ ، و اگر نسبت به مؤمن دهند رحمت و دعاء و افعال مخصوصه معلومه است شرعاً ، و اگر نسبت به مخلوقات از ملائكه و انسان و حيوان و معادن و نباتات دهند همان تسبيح خاص است كقوله تعالى : « أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللّهَ يُسَبِّحُ لَهُ مَن فِى السَّماوَاتِ وَالْأَرْضِ وَالطَّيْرُ صَافَّاتٍ كُلٌّ قَدْ عَلِمَ صَلاَتَهُ وَتَسْبِيحَهُ »^۷ .
و صلاة معنى عامّى دارد كه شامل تسبيح مى شود .
و « تسبيح » در لغت عرب به معنى صلاة استعمال شده است ، و صلاة از تصليه است و آن به معنى تقويم و تعديل است ، يعنى : نمازگزار راست كند پشت خودش را يا قواى