گزارشي از «ميراث حديث شيعه» - صفحه 329

حديث بود.
مجموعه علومى كه حول محور حديث نضج يافته و به تدريج كامل تر گشته، از مهمترين و گسترده ترين بخش هاى ميراث علمى اسلام است ودين مبين اسلام از اين جهت نيز برترى خود را بر ساير اديان، نشان داده است؛ چرا كه چنين مصدر معرفتى گسترده و دقيقى در مذاهب ديگر به چشم نمى خورد و اين از ويژگى هاى اسلام عزيز است.
در اين ميان، مذهب حقه تشيع، حظّ وافر و سهم بسزايى در بسط و نشر مباحث حديثى داشته است؛ چرا كه استمرار دوره عصمت، طبق عقيده شيعه، موجب شد تا تعداد احاديث و روايات شيعه، چند برابر رواياتى باشد كه اهل سنّت نقل كرده اند.
دانش هايى چون علم الحديث ( كه متكفّل تدوين و جمع و ضبط حديث است)، علم مصطلح الحديث و دراية الحديث (شامل تاريخ حديث و تأليف و آداب و شروط حمل و اقسام و انواع حديث و آنچه مرتبط با متن و سند حديث است) و علم رجال (كه احوال راويان حديث را بيان مى كند)، همه در بستر حديث زاده شدند.
تحقيق و تفحص در آثار گذشتگان و تتبّع در منابع كتابشناسى و فهارس نسخ خطى و مصادر تاريخى، نمايانگر آن است كه دانشمندان شيعى در حفظ و كتابت، تدوين و تبويب، تبليغ و تدريس، و شرح و ترجمه حديث، و نيز در رشته هاى مختلف علوم حديث (چون رجال و درايه) تلاش هاى ارزنده اى داشته اند.
شيخ حر عاملى مى گويد:
در زمان ائمه(ع) كتب حديثى بسيارى تأليف شده كه تعداد آنها متجاوز از شش هزار و ششصد كتاب است. ۱
پس از عصر حضور نيز اين تلاش ها ادامه يافت و در زمينه هاى مختلف علوم حديث، صدها كتاب و رساله گرانسنگ، محصول تلاش علمى دانشمندان و محققان

1.وسائل الشيعه، ج۳، ص۱۶۵

صفحه از 337