دفاع از حديث(8) - صفحه 115

شخص, صحيح است و در پايان اعمال حج در مِنا گوسفند قربانى مى كند; امّا اگر عمره را در ماههاى حج به جا آورَد, ولى از مكّه بيرون برود, اين عمره تمتّع, تبديل به عمره مفرده مى شود و ديگر قابليّت لحوق حج به آن را ندارد; چون در حجّ تمتّع, پس از عمره نبايد از مكّه خارج شد.
آية اللّه شوشترى, واژه «قابل» را در روايت به معناى سال آينده گرفته است و در نتيجه, معناى حديث چنين مى شود: «شخصى كه عمره تمتّع را در ماههاى حج, انجام داده و تا مراسم حجّ سال آينده در مكّه مانده است, عمره تمتعّ او صحيح است»; با اينكه چنين چيزى برخلاف مذهب شيعه است. شيعه به اتفّاق مى گويد: حج و عمره تمتّع بايد در يك سال انجام گيرد و اگر كسى عمره تمتّع را در يك سال و حجّ آن را در سال آينده آن انجام دهد, از او پذيرفته نيست و بالاتر, در حجّ تمتّع, حاجى بايد پس از عمره از مكّه خارج نشود.
در كتاب الحج [كافى] آمده كه يكى از شرايط عمره و حج تمتّع, اين است كه در يك سالْ واقع شوند و ديگر اينكه حاجى پس از انجام دادن عمره تمتّع در ماههاى حج از مكّه خارج نشود (البته شرايط ديگرى نيز در كار است).
در پاسخ به اين نقد مى گوييم: از كجا معلوم كه «قابل» به معناى سال آينده باشد؟ آرى! اگر «قابل» به معناى سال آينده باشد, عمره تمتّع در فرض روايت, تبديل به عمره مفرده مى شود; ولى اگر «قابل» به معناى آينده باشد, ديگر مشكلى در كار نيست; يعنى شخص در ماههاى حج, عمره تمتّع را به جا مى آورد و پس از آن در مكّه مى ماند تا مراسم حج آينده فرا رسد و در آن شركت كند. فرضاً اگر در شوّالْ عمره را به جاى آورده, تا ذى الحجّه در مكّه مى ماند و حج را نيز در ايّام مخصوصش به جا مى آورد. اين, منظور روايت است.
براى آشنايى با معناى «قابل», مى توان به «الصحاح», «المصباح المنير» و ديگر كتابهاى لغت مراجعه كرد. در «المصباح» آمده:
قَبُلَ العام والشهر قُبولاً من باب قعد, فهو قابل خلاف دَبَرَ, و أقبل أيضاً فهو مقبل.

صفحه از 125