«الحمدللّه على كلّ حال». ^۱ بعضى معتقدند انسان, در حال نعمت بايد شكر كند و در حال سختى بايد صبر كند. صدرالمتألّهين با استشهاد به اين حديث, معتقد است كه در حال سختى نيز بايد خدا را شكر كرد; چون سختى ها نيز در حقيقتْ نعمت هستند و انسان را به منافع بسيار و ثوابهاى زيادى مى رسانند. بنابراين, در سختى ها نيز از اين جهت كه موجب ازدياد نعمت مى شوند, بايد شكر كرد; نه از اين جهت كه بلا و آفت هستند; زيرا شُرور و نيستى ها از اين جهت كه شرور و معدوم اند, جاى شكر ندارند. ^۲
6. در ذيل رواياتى كه درباره فضيلت و ثواب اذكارى همچون «سبحان اللّه», «الحمدللّه» و «لا إله إلا اللّه» ذكر شده است, مى گويد:
گمان نكنى كه اين حسنات در مقابل حركتِ زبان به اين كلمات است, بدون اينكه معانى اش در قلبْ حاصل شود. سبحان اللّه, كلمه اى است كه بر تقديس دلالت مى كند; لا اله الا اللّه, كلمه اى است كه بر توحيد دلالت مى كند و الحمدللّه, كلمه اى است كه بر شناخت نعمت خداى واحد دلالت مى كند. بنابراين, حسنات در مقابل معارفى است كه از انوار ايمان و يقين هستند. ^۳
اين موارد, نمونه هايى از شرح و تفسير روايات بود و امثال اينها در تفسير ملاصدرا به وفور يافت مى شود.
ب) تأييد روايى: آنچه به عنوان معارف دينى معرّفى مى شود, زمانى ارزشمند است كه از سرچشمه زلال وحى نشئت گرفته باشد. به همين جهت, ملاصدرا كه خود نيز به همين نكته اعتقاد دارد, هر جا معارف بلند الهى را بيان مى كند, با تحليلى كه از آيات قرآن و روايات دارد, براى تأييد كلام خود از آنها يارى مى جويد. در اين جا نمونه هايى از تأييدهاى روايى ذكر مى شود.